artikel
Waarom dit onderzoek?
‘Pulsed electromagnetic fields’ (PEMF) is een techniek waarbij magnetische pulsen door beschadigd weefsel worden gestuurd. Hierdoor ontstaan in dat weefsel minuscule elektrische prikkels, die mogelijk de genezing bespoedigen. Met PEMF werden eerder bemoedigende resultaten bereikt bij de behandeling van pseudoartrose van onder andere het scafoïd. Maar is PEMF ook nuttig bij acute scafoïdfracturen?
Onderzoeksvraag
Wat is de invloed van PEMF op de klinische en radiologische consolidatieduur en op de functionele uitkomsten na een acute scafoïdfractuur?
Hoe werd dit onderzocht?
In deze gerandomiseerde dubbelblinde studie includeerden de onderzoekers 53 patiënten met een acute, niet-gedislokeerde scafoïdfractuur. Alle patiënten werden conservatief met gips behandeld. Daarnaast kregen patiënten via een in het gips verwerkte spoel 24 h per dag PEMF (n = 24) of placebo (n = 29). De primaire uitkomstmaat was consolidatie en werd klinisch en met röntgenfoto’s beoordeeld na 4, 6, 9, 12, 24 en 52 weken. Bovendien werd het functionele resultaat beoordeeld door de bewegingsuitslagen en knijpkracht te meten.1
Belangrijkste resultaten
De klinische en radiologische consolidatieduur bedroeg 9 weken in beide groepen. Na 24 weken was er in beide groepen 1 patiënt met pseudoartrose. Ook de knijpkracht en functie werden niet beïnvloed door de PEMF-behandeling. Met Cox-regressieanalyse werd uitgesloten dat eventuele confounders, zoals roken, glucocorticoïdgebruik, geslacht, leeftijd en fractuurtype, de oorzaak waren van het uitblijven van een verschil in consolidatieduur tussen de groepen.
Consequenties voor de praktijk
Hoewel PEMF mogelijk van toegevoegde waarde kan zijn bij de behandeling van pseudoartrose – bijvoorbeeld van het scafoïd – kon deze studie dat niet aantonen voor acute scafoïdfracturen. Een andere techniek, ‘low-intensity pulsed ultrasound’ (LIPUS), heeft wél bewezen acute, stabiele scafoïdfracturen 30% sneller te kunnen laten genezen en verdient dan ook de voorkeur.
Literatuur
Hannemann PF, Göttgens KW, Wely BJ van, Kolkman KA, Werre AJ, Poeze M, et al. The clinical and radiological outcome of pulsed electromagnetic field treatment for acute scaphoid fractures: a randomised double-blind placebo-controlled multicentre trial. J Bone Joint Surg Br. 2012;94:1403-8. Medline
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Non-invasieve botstimulatie bij scaphoïdfracturen
Beste collega,
Dank voor uw fraaie In het kort. U suggereert om LIPUS behandeling toe te passen bij verse scaphoidfracturen omdat PEMF aantoonbaar geen effect heeft. U verwijst naar een RCT in een duitstalig tijdschrift uit 2000 (ref 1). Een review in een gerenommeerd tijdschrift plaatst echter kanttekeningen bij diverse studies die gedaan zijn en twijfelt aan de effectiviteit van LIPUS bij de behandeling van verse fracturen (ref 2). Een klein enquete onder nederlandse experts op dit gebied levert hetzelfde beeld op van twijfel over de werkzaamheid.
Jan Paul Frölke, traumachirurg, UMC St Radboud afd heelkunde
1 Mayr E, Rudzki MM, Rudzki M, Borchardt B, Häusser H, Rüter A. Beschleunigt niedrig intensiver, gepulster Ultraschall die Heilung von Skaphoidfrakturen? Handchir Mikrochir plast Chir. 2000;32:115-22.
2 Watanabe Y, Matsushita T, Bhandari M, Zdero R, Schemitsch EH. Ultrasound for fracture healing: current evidence. J Orthop Trauma. 2010;24 Suppl 1:S56-61.
Scaphoïdfracturen (antwoord auteur)
Ik dank collega Frölke voor zijn reactie. De meeste scaphoidfracturen genezen ook goed met de gebruikelijke gipsbehandeling. Het is dus zeker niet zo dat ik wil aanmoedigen iedere scaphoidfractuur nu met LIPUS te behandelen. Zoals collega Frölke ook al zegt zou dat advies dan zijn gebaseerd op dun bewijs (namelijk de studie van Mayr uit 2000, waarin slechts een gering aantal patienten werd geincludeerd). In deze studie werd echter wel een significant snellere genezing gevonden.(ref 1) Gezien de twijfels die blijven bestaan over de werkzaamheid van PEMF en LIPUS is het natuurlijk uitstekend dat de besproken trial (ref 2) is gedaan. PEMF kan dus niet worden geadviseerd voor verse scaphoidfracturen. LIPUS verdient dus de voorkeur voor verder onderzoek. Het zou goed zijn de studie van Mayr te herhalen om voor eens en altijd duidelijk te krijgen of LIPUS wel kan bijdragen aan de genezing van scaphoidfracturen.
Jan Duijff