Veelgestelde vragen

Het auteursrecht van een tekst of afbeelding ligt bij de maker van het werk. Dat is niet per se de auteur van de tekst of de fotograaf. Als iemand bijvoorbeeld bij een organisatie in dienst is en als onderdeel van zijn werk iets schrijft, bijvoorbeeld een beleidsvisie of een verslag van een bijeenkomst, dan ligt het auteursrecht van die tekst bij de organisatie en niet bij de auteur. Ook niet als de naam van de auteur wel bij de tekst vermeld staat.

Als artsen/onderzoekers in dienst van onderzoeksinstellingen artikelen publiceren worden de onderzoekers zelf echter wél als maker gezien; het auteursrecht van wetenschappelijke artikelen ligt daarom bij de meeste wetenschappelijke publicaties in eerste instantie bij de auteur(s).

Ja dat kan. De meeste uitgevers en ook NTVG vragen de auteurs wiens werk zij uitgeven om het auteursrecht over te dragen. 

NTVG publiceert in principe geen artikelen waarvan het auteursrecht niet is overgedragen. 

Er zijn meerdere type publicaties op het NTVG-platform te onderscheiden en voor elk van deze publicaties verschilt de situatie.

Wetenschappelijke bijdragen van artsen en wetenschappers, zoals onderzoeksartikelen, klinische lessen en discussiestukken.
De auteurs zijn de makers en daarmee de oorspronkelijke houders van het auteursrecht.
De auteurs van deze artikelen hebben het auteursrecht overgedragen aan NTVG. 
Van deze artikelen komt het auteursrecht te vervallen 70 jaar na 1 januari van het jaar volgend op het overlijden van de langstlevende auteur van het artikel.

Verslagen, bijvoorbeeld van wetenschappelijke symposia en vergaderingen, geschreven door een functionaris in dienst van een organisatie. 
De organisatie is als werkgever van de functionaris de maker en daarmee de oorspronkelijke houder van het auteursrecht.
De organisatie heeft het auteursrecht overgedragen aan NTVG.
Het auteursrecht vervalt 70 jaar na publicatie.

Verslagen bijvoorbeeld van wetenschappelijke symposia en vergaderingen zonder dat er een auteur bij vermeld staat. 
De organisatie is de maker en daarmee de oorspronkelijke houder van het auteursrecht.
De organisatie heeft het auteursrecht overgedragen aan NTVG.
Het auteursrecht vervalt 70 jaar na publicatie.

Verslagen bijvoorbeeld van wetenschappelijke symposia en vergaderingen geschreven door een freelancer in opdracht van die organisatie.
Tenzij er iets anders aangegeven wordt gaan wij ervan uit dat de organisatie de maker is en de auteursrechten heeft overgedragen aan NTVG.

Journalistieke artikelen geschreven door externe freelance journalisten in opdracht van NTVG.
De freelance journalist is de maker en houder van het auteursrecht. 
Voor deze artikelen is het auteursrecht niet overgedragen maar heeft de auteur NTVG een exclusieve publicatielicentie verleend. 
Het auteursrecht op dit soort artikelen vervalt 70 jaar na overlijden van de auteur.

Bijdrages geschreven door auteurs in loondienst bij NTVG.
NTVG is de maker van deze artikelen en daarmee houder van het auteursrecht.
Het auteursrecht vervalt 70 jaar na publicatie.

Doordat NTVG het auteursrecht heeft (of een exclusieve licentie) kan het een vakblad produceren waar artsen in Nederland een betaald abonnement op willen nemen. Doordat NTVG het auteursrecht heeft zijn NTVG artikelen uitsluitend op het NTVG platform of het maandblad te lezen. Als de NTVG artikelen ook op andere plaatsen te lezen zouden zijn, zou dat een negatief effect hebben op het aantal abonnees. NTVG heeft geen winstoogmerk, maar moet wel voldoende inkomsten genereren om de publicatiekosten te dekken. Het tijdschrift is volledig eigendom van de vereniging NTVG die gevormd wordt door de 300 oud-redacteuren van het tijdschrift. Voor meer informatie over de vereniging NTVG zie https://www.ntvg.nl/service/over-ntvg/vereniging.

De situatie ligt anders bij wetenschappelijke artikelen geschreven door artsen/onderzoekers in dienst bij een onderzoeksinstelling of ziekenhuis. Bij dit soort artikelen ligt het auteursrecht bij het individu en niet bij de organisatie voor wie zij werken. Als de auteurs van zo’n artikel het auteursrecht overdragen aan NTVG, vervalt dit auteursrecht 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur, te rekenen vanaf 1 januari van het daaropvolgende jaar.

Dus van een in 2025 in NTVG gepubliceerd artikel geschreven door een aantal artsen/onderzoekers in dienst bij academische ziekenhuizen vervalt het auteursrecht 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur. Bij dit soort artikelen is het auteursrecht dus minimaal 70 jaar na publicatie van kracht, maar meestal (veel) langer.

Als een artikel geschreven is zonder dat er een auteur bij genoemd staat of als de auteur in dienst is van een organisatie, dan ligt het auteursrecht bij de organisatie en niet bij de auteur. Een voorbeeld hiervan is het verslag van een bijeenkomst van een medisch-wetenschappelijke vereniging, anoniem of in opdracht geschreven door een functionaris die in dienst is van die vereniging. 

Bij zuiver wetenschappelijke publicaties ligt de situatie overigens anders, zie ‘Bij wie ligt het auteursrecht als de auteur een arts/onderzoeker is?’.

Als de maker van het werk een organisatie is, vervalt het auteursrecht 70 jaar na publicatie. Als de maker een of meerdere individuen is, dan vervalt het 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur. Dit geldt ook als de maker het auteursrecht heeft overgedragen aan een organisatie – zoals de meeste artsen/onderzoekers die het auteursrecht overdragen aan NTVG. 

Morele rechten worden voornamelijk geregeld in artikel 25 van de Nederlandse Auteurswet. Hierin krijgt de maker van een werk, zelfs nadat hij zijn auteursrecht heeft overgedragen, de volgende rechten:

1. het recht om bij openbaarmaking van het werk zijn naam als maker vermeld te zien;
2. het recht zich te verzetten tegen de openbaarmaking van het werk onder een andere naam dan de zijne, of onder een andere benaming van het werk;
3. het recht zich te verzetten tegen elke andere wijziging in het werk;
4. het recht zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere aantasting van het werk, die tot reputatieschade bij de maker zou kunnen leiden.

NTVG staat vrijwel nooit toe dat beeld waarvan NTVG het auteursrecht heeft, gereproduceerd wordt door anderen tenzij het gaat om een beeldcitaat; in dat geval is toestemming niet nodig. Zie verdere uitleg hieronder. 

In NTVG staan 3 typen beeld 

1. Verklarend beeld dat door de auteurs is aangeleverd en dat de auteur in de meeste gevallen zelf heeft gemaakt. Dit beeld dient om wat er in de tekst beschreven staat duidelijker te maken. Dit kan zijn: een foto van een patiënt, radiologisch beeld, een afbeelding van een labuitslag, etc. Het auteursrecht op dit beeld is meestal overgedragen aan NTVG.
2. Verklarend beeld dat in opdracht van NTVG door een medisch illustrator is vervaardigd, meestal op basis van een schets of instructie van de auteur. Dit beeld dient om wat er in de tekst beschreven staat, duidelijker te maken. Bijvoorbeeld een grafische weergave van de levensloop van een parasiet, de stollingscascade, een operatietechniek, een anatomische structuur, een stroomschema, etc. Van deze beelden heeft NTVG niet altijd het auteursrecht.
3. Illustratief beeld dat in opdracht van NTVG gemaakt is door een fotograaf of tekenaar. Dit beeld is uitsluitend bedoeld om de tekst aantrekkelijker te maken voor de lezer. Dit beeld heeft wel een creatieve relatie tot de tekst maar geen inhoudelijke waarde. Van deze beelden heeft NTVG vrijwel nooit het auteursrecht.

Het eerste type beeld mag zonder toestemming worden weergegeven in een ander artikel mits er sprake is van een rechtmatig beeldcitaat. Daarvan is sprake als voldaan is aan de daarvoor in artikel 15a van de Auteurswet gestelde voorwaarden. In deze context zijn de belangrijkste voorwaarden:

1. Het citaat moet plaatsvinden in een ‘aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling of een uiting met een vergelijkbaar doel’.
2. Het citeren moet in overeenstemming zijn met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten moeten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd’. Dat betekent dat de illustratie echt nodig moet zijn voor het betreffende artikel, dat wil zeggen: er moet in het artikel ook echt ingegaan worden op een bepaalde bewering in het oorspronkelijke artikel, en de betreffende illustratie moet betrekking hebben op die bewering; het mag niet zo zijn dat de illustratie ter versiering wordt gebruikt.
3. de persoonlijkheidsrechten van de maker moeten in acht genomen worden, zie uitleg hier. [link naar persoonlijkheidsrechten]
4. de bron en de naam van de maker (van de illustratie) moeten duidelijk worden vermeld.

Bij het tweede type illustratie ligt het auteursrecht ook bij NTVG en is citeren zonder toestemming niet toegestaan. Leg uw verzoek voor aan NTVG door middel van een e-mail aan redactie@ntvg.nl en voeg een duidelijke toelichting toe waarin staat waarom u de illustratie wil reproduceren en op welke manier deze dan openbaar gemaakt wordt.

Bij het derde type illustratie is rechtmatig citeren nooit aan de orde. Reproductie van dit ‘illustratieve’ beeld is altijd een inbreuk op het auteursrecht. De maker heeft het auteursrecht niet overgedragen aan NTVG maar een licentie verleend. U kunt in contact treden met de maker van het werk (de illustrator) om de mogelijkheden te bespreken.