Wanen

Met het begrip ‘waan’ kunnen we vele kanten op. Eigenlijk is een waan een misinterpretatie van de werkelijkheid. Iemand neemt iets waar maar geeft er een onjuiste interpretatie aan, althans in de ogen van degenen die denken wel een goed beeld van die werkelijkheid te hebben. Een aardig, en een voor mij tot nu toe onbekend, voorbeeld hiervan valt te lezen in dit nummer van het tijdschrift (A7548). Het betreffende artikel gaat over enkele patiënten die hun huidafwijkingen ten onrechte voor beestjes aanzagen, de zogenaamde parasieten- of infestatiewaan. Maar er is meer in dit nummer dat met wanen in verband gebracht kan worden, zij het dan vooral in de zin van waan van de dag. In de gezondheidszorg hebben we namelijk veel te maken met allerlei instanties en wetten die tot doel hebben onze activiteiten te reguleren of te controleren, vaak als reactie op al dan niet vermeende misstanden. Nu is het wetenschappelijk toetsen van het nut en de efficiëntie van alle regelingen die over ons worden uitgestort niet het sterkste punt van de wetgever of zijn uitvoeringsinstanties maar de wet BIG is sinds de invoering daarvan toch al tweemaal geëvalueerd, de laatste keer in 2013. In dit nummer doen drie niet-medici verslag van deze tweede evaluatie (A7577). Bij de invoering van de wet aan het eind van de vorige eeuw dachten velen van ons (maar waarschijnlijk weten ze dat niet meer) dat de wet een antwoord was op de waan van die dagen. Misschien was dat niet helemaal terecht maar toch is één van de belangrijkste doelstellingen, namelijk bekendheid met de wet bij patiënten, niet gehaald zoals Sijmons en zijn collega’s betogen. Dat vinden zij overigens niet zo erg want er zijn intussen andere instrumenten ontwikkeld die de hiaten kunnen opvullen. Maar worden deze andere instrumenten ook niet in belangrijke mate bepaald door de waan van nu? Tenslotte nog een aardig voorbeeld van hoe een waan ons keurslijf kan bepalen. Vollaard en zijn collega’s laten in hun commentaar (A7893) namelijk zien dat het afraden van het gebruik van diclofenac door patiënten met arteriële trombotische aandoeningen toch wel enige nuance behoeft, namelijk in die gevallen waarin de patiënt profylactisch acetylsalicylzuur gebruikt (en dat zal toch wel vaak zijn). Ook weer een mooi voorbeeld van hoe een verkeerde of onvolledige interpretatie van gegevens tot beleidsregel wordt omgevormd. Er is dus genoeg reden om bedacht te blijven op wanen want de geschiedenis van het medisch handelen staat er bol van. Maar misschien is dit weer een waan van mijn kant.