Overbehandeling van oudere patiënten met diabetes mellitus type 2 in de eerste lijn*

Onderzoek
Dubbelpublicatie
H.E. (Bertien) Hart
Guy E.H.M. Rutten
Kyra N. Bontje
Rimke C. Vos
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D2639
Abstract

Samenvatting

Doel

Nagaan in hoeverre patiënten van 70 jaar of ouder met diabetes mellitus type 2 een behandeling volgen met gepersonaliseerde HbA1c-streefwaarden conform de NHG-standaard ‘Diabetes mellitus type 2’, met een focus op overbehandeling.

Opzet

Observationeel onderzoek.

Methode

Van 1002 patiënten met diabetes type 2 uit 5 gezondheidscentra werden routinematig gegevens over de zorgverlening verzameld. Patiënten ≥ 70 jaar werden verdeeld in 3 subgroepen op basis van hun HbA1c-streefwaarde (53, 58 en 64 mmol/mol) en per subgroep definieerden we ‘overbehandeling’. In de onderzoekspopulatie werden diverse subgroepen met elkaar vergeleken: < 70 jaar met ≥ 70 jaar, HbA1c-streefwaarde ≤ 53 mmol/mol met een streefwaarde > 53 mmol/mol, en patiënten op streefwaarde met over- en onderbehandelde patiënten.

Resultaten

Van de 319 patiënten ≥ 70 jaar had een derde al 10 jaar of langer diabetes. De 165 patiënten met een HbA1c-behandeldoel > 53 mmol/mol hadden vaker microvasculaire complicaties (54,0 vs. 35.2%) en macrovasculaire complicaties (33,3 vs. 17,7%). Zij gebruikten vaker ≥ 5 medicijnen (87,3 vs. 53,2%) en waren vaker kwetsbaar (44,2 vs. 13,9%) dan patiënten met de HbA1c-streefwaarde ≤ 53 mmol/mol. Van deze 165 patiënten werden er 64 (38,8%) overbehandeld; dit komt neer op 20% van alle patiënten ≥ 70 jaar. De meerderheid van de overbehandelde patiënten was kwetsbaar en gebruikte ≥ 5 medicijnen; 1 op de 5 rapporteerde hypoglykemie en bijna 30% had een val gerapporteerd.

Conclusie

Zorg op maat voor ouderen met diabetes type 2 wordt nog niet goed in praktijk gebracht. Een aanzienlijk aantal ouderen met diabetes wordt overbehandeld, met mogelijk schadelijke consequenties. De definitie van een HbA1c-ondergrens kan overbehandeling helpen voorkómen. Uitkomstindicatoren in de vorm van gemiddelden per praktijk of zorggroep zijn weinig zinvol.

Auteursinformatie

Contact Universitair Medisch Centrum Utrecht, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde, afd. Huisartsgeneeskunde, Utrecht: dr. H.E. Hart, huisarts en kaderhuisarts diabetes (h.e.hart@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
H.E. (Bertien) Hart ICMJE-formulier
Guy E.H.M. Rutten ICMJE-formulier
Kyra N. Bontje ICMJE-formulier
Rimke C. Vos ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Diabetes mellitus
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties