Samenvatting
Bij een 8,5-jarige jongen met een ernstige recidiverende eenzijdige zwelling van de hals werd infectie met Mycobacterium haemophilum vastgesteld. Lymphadenitis colli op de kinderleeftijd kan, behalve door de meer gebruikelijke verwekkers, in zeldzame gevallen ook veroorzaakt worden door M. haemophilum. Bij deze patiënt differentieerden de huidtests niet tussen een infectie met Mycobacterium avium en Mycobacterium tuberculosis. Er waren geen aanwijzingen voor specifieke immuunstoornissen. De lymfadenitis reageerde niet op behandeling met 4 tuberculostatica (rifampicine, isoniazide, pyrazinamide en ethambutol), en ook niet op herhaalde chirurgische excisie. Uiteindelijk groeide M. haemophilum, ondanks niet-optimale condities van het kweekmedium. Patiënt werd daarop behandeld met co-trimoxazol, waarop hij binnen twee weken genas. Dit is de eerste in Nederland beschreven patiënt met lymphadenitis colli door deze verwekker. M. haemophilum groeit op een ijzerrijk medium bij relatief lage temperatuur (30-32°C). Het verdient dan ook aanbeveling om bij lymphadenitis colli eveneens aan M. haemophilum als verwekker te denken en de kweekcondities hierop aan te passen.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Amsterdam, augustus 2003,
Collega's Van de Griendt et al. (2003:1367-9) gaan in hun casus ook kort in op de therapeutische mogelijkheden toen genezing uitbleef na verwijdering van de geïnfecteerde lymfeklier. (Na het toepassen van co-trimoxazol verdween de nieuwe lymfeklierzwelling snel.) Hierop geven wij graag aanvullend commentaar.
In januari 2002 zijn wij met een studie gestart naar de behandeling van cervicofaciale lymfadenitis bij kinderen veroorzaakt door niet-tuberculeuze mycobacteriën, waarbij een medicamenteuze behandeling vergeleken wordt met de chirurgische excisie van de klier (CHIMED-studie; www.mycobacterie.nl). In deze studie verrichten wij de microbiologische diagnostiek met een fijnenaaldpunctie en wordt het verkregen materiaal gebruikt voor een mycobacteriële kweek, een ‘real-time’-PCR specifiek voor mycobacteriën (verricht in het Leids Universitair Medisch Centrum, afdeling Medische Microbiologie, Leiden) en een conventionele PCR voor het aantonen van de verwekker van kattenkrabziekte (verricht in het St. Elisabeth Ziekenhuis, afdeling Medische Microbiologie, Tilburg). Tot nu toe is de real-time-PCR van grote diagnostische waarde gebleken in de CHIMED-studie. De real-time-PCR heeft als voordeel dat binnen 3 dagen na inzending van het patiëntenmateriaal een uitslag beschikbaar is.
Hoewel in onze studie ook een differentiële huidtest wordt verricht,1 2 is het in de nabije toekomst niet meer mogelijk deze test te gebruiken. De huidtests voor atypische mycobacteriën worden namelijk niet meer geproduceerd door het Staten Serum Laboratorium in Kopenhagen. Uit onze tussentijdse resultaten blijkt echter dat de real-time-PCR een belangrijke aanvulling is voor de diagnostiek van mycobacteriële lymfadenitis, vooral als huidtests niet meer verricht worden.3 Bovendien is met deze techniek ook de incidentie van lymfadenitis veroorzaakt door Mycobacterium haemophilum te onderzoeken; wij hopen hierover later te rapporteren.
De casus onderschrijft de conclusie dat bij een persisterende cervicofaciale lymfadenitis bij kinderen de niet-tuberculeuze mycobacterie als verwekker in de differentiële diagnose thuishoort.
Von Reyn CF, Williams DE, Horsburgh jr CR, Jaeger AS, Marsh BJ, Haslov K, et al. Dual skin testing with Mycobacterium avium sensitin and purified protein derivative to discriminate pulmonary disease due to M. avium complex from pulmonary disease due to Mycobacterium tuberculosis. J Infect Dis 1998;177:730-6.
Saggese D, Compadretti GC, Burnelli R. Nontuberculous mycobacterial adenitis in children: diagnostic and therapeutic management. Am J Otolaryngol 2003;24:79-84.
Bruijnesteijn ES van, Lindeboom JAH, Prins JM, Claas ECJ, Kuijper EJ. Real-time PCR for detection of non-tuberculous mycobacteria in fine-needle aspirates from lymph nodes. Chicago: ICAAC; 2003.
(Geen onderwerp)
Amsterdam, september 2003,
Het door ons reeds aangegeven feit dat het spectrum van de mycobacteriële infecties breder is dan vaak wordt vermoed, wordt met de reactie van collega's Lindeboom et al. ondersteund. Het is daarom een goede zaak dat de ontwikkeling van diagnostische PCR-technieken verder evolueert en in de toekomst snellere onderkenning mogelijk maakt van infecties zoals door M. haemophilum. Wellicht worden dergelijke infecties dan ook vaker gediagnosticeerd.