Griepterugblik

Het weekboek van RIVM-directeur Coutinho publiceerde is een gekleurd verslag van de H1N1-vaccinatiecampagne. Vanwege kritiek op die campagne besloot minister Klink inmiddels tot onafhankelijk onderzoek. Hoe ernstig was de H1N1-dreiging echt? Waarom mensen onnodig angst ingeboezemd? Waarom vaccin voor iedere Nederlander? Waarom als enig land twee vaccins? Waarom Tamiflu aangeschaft en waarom mensen daadwerkelijk blootgesteld aan niet effectieve en niet bewezen veilige tabletten met veel bijwerkingen? Waarom de vaccinatieleeftijd verlaagd naar 60 zonder goede argumentatie en waarom kinderen en zwangeren gevaccineerd? Welke rol speelden afhankelijke deskundigen en instanties als RIVM met profijtelijke relaties met de industrie?
Het kostbare vaccinatieprogramma was retrospectief nutteloos, maar natuurlijk luidt de vraag: is dat wijsheid achteraf ? Hamerden Osterhaus en Coutinho terecht op potentiële rampen?  In dat verband is de RIVM-rapportage over influenzaseizoen 2007/2008 opmerkelijk. Het rapport schrijft over H1N1-virussen: " In het seizoen 2007/2008 was het influenza-seizoen wederom relatief mild, passend in de trend van het laatste decennium........De dominante influenza-virussen die in 2007/2008 circuleerden, waren van het subtype H1N1.......Deze virussen zijn over het algemeen geassocieerd met relatief milde epidemieën."
Dat klinkt toch heel anders dan berichten die destijds angst zaaiden over het H1N1-griepvirus.
Hoe luidde die berichtgeving toen? Ik vroeg het specialist mediastudies Dr. Peter Vasterman van de Universiteit van Amsterdam. Hij schrijft: Ik ben inderdaad bezig met een onderzoek naar de berichtgeving over de Mexicaanse grieppandemie. Daarin staat de rol van de media centraal, maar bepaalde experts (Osterhaus) en instituties (RIVM) hadden als gezaghebbende bronnen natuurlijk een grote invloed op de berichtgeving.
Wat de omschrijving van het virus betreft: de media hebben in het begin op het gezag van deze bronnen gemeld dat het om een "volslagen nieuw" virus ging, samengesteld uit "genetische fragmenten die uit verschillende virussen afkomstig zijn " (Osterhaus).
Trouw: "Het is een raadsel waar de gevaarlijke ziekteverwekker vandaan komt. Het lijkt een genetisch allegaartje, van overal en nergens bijeengeschraapt …… een unieke genetische mix, nooit eerder bij mensen of varkens aangetroffen.".
De Telegraaf : "Infectiedeskundigen houden rekening met het allerergste: dit samengestelde influenza A-virus H1N1 heeft de potentie zich te ontwikkelen tot een wereldwijde griepepidemie met mogelijk catastrofale gevolgen. Het blijkt immers van mens tot mens te kunnen overspringen".
Dergelijke angstaanjagende omschrijvingen wekken niet bepaald de indruk dat het om een bekend subtype H1N1 virus gaat, waar het RIVM-jaarrapport 2008 naar verwijst."
Aldus het antwoord van Peter Vasterman.
Dat was dus de persvoorlichting die afhankelijke deskundigen in Nederland gaven over een milde griep. Bezorgdheid over virusmutaties zal blijven bestaan. Dreigende voorspellingen kwamen nooit uit en werden uitgebuit voor marketingdoeleinden. Moet een prominentere plaats bij vaccinatiebeleid overwogen worden voor epidemiologen en andere medische generalisten als tegenwicht tegen monomane adviezen van virologen?
Er is werk aan de winkel voor de onderzoekscommissie.

Hans van der Linden, huisarts