Geboorteafwijkingen en autismespectrum

Kinderen met een stoornis in het autismespectrum zoals autisme of ontwikkelingsstoornis PDD-NOS blijken twee keer zo vaak een geboorteafwijking te hebben als kinderen zonder deze stoornissen. Dit blijkt uit een groot onderzoek onder alle kinderen met autismespectrumstoornissen in West-Australië, gepubliceerd in het American Journal of Epidemiology (2009;169:1296–1303). De oddsratio voor autisme kwam uit op 2,0 (95%-BI: 1,3-3,0) en voor PDD-NOS op 2,2 (95%-BI: 1,1-4,3). Het verschil was niet significant voor het syndroom van Asperger, met een oddsratio van 0,5 (95%-BI: 0,1-1,9).

Al langer is duidelijk dat aan stoornissen in het autismespectrum zowel genetische invloeden als omgevingsinvloeden ten grondslag liggen, en ook werd al eens geopperd dat er een verband met geboorteafwijkingen zou kunnen zijn. Maar onder leiding van Somer Dawson en Carol Bower hebben onderzoekers van de universiteit van West-Australië dit nu systematisch proberen uit te zoeken.

Zij vergeleken alle 465 kinderen met een autistische stoornis die tussen 1980 en 1995 in West-Australië waren geboren met hun 481 broers en zussen en een controlegroep van 1313 andere kinderen. Geboorteafwijkingen worden in Australië bijgehouden in een speciaal register. De dossiers werden blind vergeleken en autisme moest eerder zijn vastgesteld dan de geboorteafwijking om bias te voorkomen.

Bij ruim 12% van de kinderen met autisme en PDD-NOS waren geboorteafwijkingen geconstateerd, ongeveer tweemaal zo vaak als in de rest van de bevolking. Bij kinderen met het syndroom van Asperger had 3% enige geboorteafwijking. Correctie voor bekende vertekenende variabelen zoals geboortejaar, leeftijd van ouders en geboorteplaats maakte weinig uit, aldus de auteurs. Er waren geen specifieke geboorteafwijkingen die de patiënten troffen, maar de totale groep was ook wat te klein om daarover uitspraken te doen.

‘Het verband tussen geboorteafwijkingen en autismespectrumstoornissen dat in deze en andere studies werd gevonden, kan liggen aan een onderliggende gemeenschappelijke factor in genen of omgeving, of geboorteafwijkingen kunnen op de een of andere manier kinderen predisponeren,’ concluderen de auteurs. ‘Het is mogelijk dat prenatale omgevingsfactoren verband houden met het risico op autisme.’