Casus
Een 54-jarige man presenteerde zich op de polikliniek KNO met sinds 4 jaar bestaande klachten van foetor ex ore. Bij kno-onderzoek werden veel crustae gezien in het linker cavum nasi. De CT-scan van de neusbijholten liet in het cavum nasi links een grillige calcificatie zien (figuur a). Tevens was er een geringe slijmvlieszwelling in de linker sinus maxillaris. Onder narcose werd een concrement verwijderd dat rondom de kop van de concha media gevouwen zat. Het concrement, met een lengte van 3,5 cm, voelde hard aan en had de macroscopische kenmerken van een rinoliet (zie figuur b)…
Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 14 2008
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:803
Vakgebied
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG
(Geen onderwerp)
Groningen, april 2008,
Zuijdwijk en Ensink beschrijven een man die al 4 jaar klachten had van foetor ex ore (2008:803). Zij vermelden echter niet wie de patiënt wegens deze klacht al eerder had bezocht, noch welk aanvullend onderzoek was verricht of welke therapie was ingesteld. Blijkbaar waren de overige, vaker voorkomende, oorzaken van een foetor ex ore al uitgesloten. Verder wordt vermeld dat de patiënt na de operatie klachtenvrij was, maar nergens wordt beschreven waaruit de foetor ex ore had bestaan. Was dit bijvoorbeeld een onwelriekende geur die alleen door de patiënt werd opgemerkt, of werd deze klacht ook door de omgeving herkend? Zo ja, werd die geur dan waargenomen door de omgeving in de uitademingslucht, of werd de foetor vooral door de patiënt zelf opgemerkt bij inademen of bij het ruiken aan zijn uitademingslucht (waarbij hij feitelijk de lucht langs de regio met de rinoliet liet gaan)? Dit soort informatie heeft men nodig om te kunnen spreken van een foetor ex ore of eerder van bijvoorbeeld een foetor e naso.
In de recente kno-literatuur over rinolieten wordt een foetor ex ore niet gemeld,1 ook niet wanneer er een verbinding is tussen de rinoliet en de mondholte.2 Wel wordt melding gemaakt van een vieze geur uit de neus.3 Ook in de tandheelkundige literatuur wordt een rinoliet niet als oorzaak van foetor ex ore aangemerkt.4 Dit maakt de casus des te opmerkelijker, maar de waarde ervan is pas goed in te schatten wanneer het fenomeen ‘foetor ex ore’ zoals dit door de patiënt en zijn omgeving ervaren werd, nauwkeuriger wordt omschreven.
Kharoubi S. Revue generale sur les rhinolithiases. Ann Otolaryngol Chir Cervicofac. 2008;125:11-7.
Pinto LS, Campagnoli EG, de Souza Azevedo R, Lopes MA, Jorge J. Rhinoliths causing palatal perforation: case report and literature review. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2007;104:e42-6.
Dib GC, Tangerina RP, Abreu CE, Santos Rde P, Gregório LC. Rhinolithiasis as cause of oronasal fistula. Rev Bras Otorrinolaringol (Engl Ed). 2005;71:101-3.
Broek AM van den, Feenstra L, Baat C de. A review of the current literature on aetiology and measurement methods of halitosis. J Dent. 2007;35:627-35.
(Geen onderwerp)
Amsterdam, april 2008,
De collega’s Zuijdwijk en Ensink gebruikten in hun bijdrage de term ‘foetor ex ore’ (2008:803). Volgens mij betekent deze term ‘stank uit de mond’. Wanneer zich een stank verspreidt uit de neus, wordt gesproken van een ‘foetor e naso’. Om na te gaan of de bron in de neus is gelegen en niet bijvoorbeeld in de longen, de maag, de slokdarm of de mond, vraagt men de patiënt uit te ademen door de neus en vervolgens met dichtgeknepen neus door de mond. Een oorzaak in de neus wordt vastgesteld wanneer de stank er wel is bij uitademen door de neus en niet bij uitademen door de mond. De beschreven patiënt had een foetor e naso.
(Geen onderwerp)
Zutphen, mei 2008,
We hebben in het artikel een korte beschrijving gegeven van de anamnese. De patiënt, en vooral zijn sociale omgeving, klaagden over stank uit de mond, foetor ex ore. Dat de oorzaak in de neus gelegen was, foetor e naso, bleek pas later bij onderzoek. Anamnestisch hebben wij de term ‘foetor ex ore’ gekozen; etiologisch is ‘foetor e naso’ inderdaad de correcte term.