Berust het syndroom van Korsakoff altijd op alcoholmisbruik?

VRAAG 6. Gebleken is dat men in enkele verpleeghuizen voor demente bejaarden mede op advies van erkende alcohol- en drugsbestrijders een beleid voert op basis van de veronderstelling dat het stellen van de diagnose syndroom van Korsakoff een bewijs zou zijn voor alcoholmisbruik. Mij is deze conclusie te ‘eng’.

ANTWOORD. Er heerst enige verwarring rond het begrip syndroom van Korsakoff. Met deze term wordt bedoeld het amnestisch syndroom, eventueel gepaard gaande met perifere neuropathie, dat zich voordoet als gevolg van langdurig alcoholmisbruik. Vaak gaat aan dit syndroom een Wernicke-encefalitis vooraf. Het syndroom berust op gebrek aan thiamine; vandaar dat het bij hoge uitzondering ook kan voorkomen na extreem braken of na langdurige tekorten in de voeding.

Sommige auteurs spreken echter van een Korsakoff-syndroom als synoniem van een amnestisch syndroom (‘seniele Korsakoff’). Dit is te ontraden.

Het is in de praktijk niet altijd even gemakkelijk op grond van het klinische beeld…