Dit artikel is een actualisatie van een eerder verschenen leerartikel over duizeligheid (D4263).
Op de hoogte blijven van nieuwe leerartikelen, compleet met geaccrediteerde toetsvragen en luisterversie?
⚡Abonneer je op een e-mail alert door het dossier leerartikelen te volgen.⚡
Duizeligheid komt vaak voor en heeft invloed op de kwaliteit van leven. In dit leerartikel gaan wij aan de hand van praktische vragen uit het veld in op de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid. Zo bespreken we het belang van een gestructureerde anamnese. Ook gaan we uitgebreid in op benigne paroxysmale positieduizeligheid en de behandeling daarvan. Alarmsymptomen bij het acute vestibulair syndroom worden toegelicht, evenals de symptomen die verwijzing vanuit de eerste lijn naar de tweede lijn rechtvaardigen.
Toets voor nascholing
Aan dit leerartikel is een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kan verdienen.
Overzicht van te behalen accreditatiepunten
| Specialisme | Punt(en) |
|---|---|
| Alle BIG-erkende specialismen | 1 |
| Accreditatie (artsen) buiten eigen vakgebied | 1 |
Deze toets is geaccrediteerd door het Accreditatie Bureau Algemene Nascholing (ABAN) en is geldig voor alle BIG-erkende specialismen (1 punt) voor nascholing binnen het eigen vakgebied. Dit geldt zowel voor de specialismen in het ziekenhuis als de huisartsgeneeskunde en sociale geneeskunde. Ook physician assistants kunnen deze toets maken.
Toewijzing van punten verloopt automatisch via PE-online.
Duizeligheid komt frequent voor in de huisartsenpraktijk en de tweede lijn; de huisarts ziet gemiddeld 35 nieuwe patiënten per jaar met duizeligheid als hoofdklacht. Het komt vaker voor bij vrouwen en de prevalentie neemt toe met de leeftijd.1 Het stellen van een diagnose is vaak lastig. Uit eerder onderzoek kwam naar voren dat huisartsen bij een derde van de ouderen met duizeligheid een symptoomdiagnose (‘duizeligheid zonder diagnose’) als einddiagnose registreerden.2
Duizeligheid heeft een duidelijke negatieve impact op de kwaliteit van leven en kan gepaard gaan met werkverzuim.3 In dit leerartikel gaan we aan de hand van 10 vragen in op de diagnostiek en behandeling van de meest voorkomende oorzaken van duizeligheid.
Algemeen
Hoe kom je erachter wat een patiënt onder duizeligheid verstaat?
Patiënten kunnen met de klacht ‘duizeligheid’ een veelheid aan klachten bedoelen, zoals draaierigheid, het draaien van de omgeving, een licht gevoel in het hoofd, zwart…
Differentiaal diagnose duizeligheid
In het lezenswaardige artikel voor onderwijs en opleiding omtrent duizeligheid ontbreekt een belangrijke vasculaire oorzaak van duizeligheidsklachten, nl het subclavian steal syndroom. Het lijkt erop alsof de auteurs het door hun enthousiasme vergeten zijn, want nagenoeg dezelfde auteurs hebben in het Tijdschrift voor Neurologie en Neurochirurgie in 2008, ook al eens een artikel over de praktische aanpak van duizeligheid geschreven en hier werd het subclavian steal syndroom wel genoemd. Vanzelfsprekend hoort ook in deze tijd nog steeds bij het lichamelijk onderzoek een bloeddrukmeting aan beide armen. Zeker in een artikel voor onderwijs en opleiding hoort het niet te ontbreken.
van Leeuwen RB, Bruintjes TD, Verhagen WIM. De patiënt met duizeligheid: een praktische aanpak. Tijdschr Neurol Neurochir 2008;109;5:200-8.
reactie auteurs
Wij danken collega Rijbroek voor zijn aanvulling. Geïsoleerde draaiduizeligheid als manifestatie van een subclavian steal syndroom is echter zo zeldzaam, dat we het, gezien de doelgroep van dit tijdschrift, achterwege hebben gelaten.
van Leeuwen RB, Bruintjes TD, Verhagen WIM. De patiënt met duizeligheid: een praktische aanpak. Tijdschr Neurol Neurochir 2008;109;5:200-8.
Figuur 2
Dank voor het leerzame artikel. Een vraagje over figuur 2. Mogelijk ligt het aan mijn gebrekkig ruimtelijk inzicht maar zou de kubus van punt 1 naar punt 2-1 en vervolgens 2-2 niet juist de andere kant moeten draaien? Ik vermoed dat de figuur gebruikt is van een eerder artikel in het NTvG waarbij de patient met het gezicht naar rechts begint in plaats van naar links bij deze patiente (link).
Duizeligheid
Auteurs zijn het wel eens met het punt van collega Verhoofstad. Ook in de publicatie van 2020 is de figuur niet optimaal: hoofdbewegingen en kubus zijn niet maximaal synchroon.
We verwijzen liever naar de figuur in een eerdere publicatie in het NTvG, zie:
https://www.ntvg.nl/uploads/2012/19/98/12/1998126720001f.jpg
Opmerking bij deze figuur: in stap 1 kijkt het hoofd recht vooruit, terwijl het 45 gr. naar links gedraaid moet zijn. Blijkbaar blijft het lastig deze manoeuvre goed weer te geven...