Samenvatting
Doel
In uitspraken van medische tuchtcolleges zoals gepubliceerd in Medisch Contact komt regelmatig het ‘niet-pluis’-gevoel voor. Omdat uitspraken van deze colleges als normgevend voor goed professioneel handelen worden beschouwd, zochten wij uit hoe colleges in hun oordeelsvorming dat ‘niet-pluis’-gevoel betrokken hebben en omschreven.
Opzet
Explorerend, descriptief onderzoek.
Methode
De databank van de medische tuchtcolleges en het archief van Medisch Contact werden doorzocht met als zoekterm ‘niet-pluis’ over de periode 2000-2008. De gevonden uitspraken werden geanalyseerd en gerubriceerd.
Resultaten
In 34 uitspraken vonden we de term ‘niet-pluis’-gevoel, steeds gerelateerd aan situaties van diagnostische onzekerheid of diagnostische fouten. In bijna alle zaken was er sprake van een dreigende of een uiteindelijk opgetreden ernstige gezondheidsschade. In 19 zaken werd in de definitieve uitspraak een maatregel opgelegd. Tuchtcolleges zagen het ‘niet-pluis’-gevoel als een diagnostisch instrument. Het dient geobjectiveerd te worden door een uitgebreide anamnese en lichamelijk onderzoek en behoort te worden vastgelegd in het dossier.
Conclusie
Medische tuchtcolleges beschouwden het ‘niet-pluis’-gevoel als behorend tot de professionele standaard.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Niet-pluisgevoel en reviewbias
Voor de minimale beoordeling van diagnostiek zijn internationale standaarden beschikbaar.(1)Deze kunnen worden gebruikt voor de beoordeling door medische tuchtcolleges.(2). Bij de gebruikelijke gang van zaken bij medische tuchtcolleges kan vertekening door review bias optreden, want er wordt geoordeeld nadat de afloop bekend is. Het niet pluis gevoel kan in rechtszaken worden gebracht als wijsheid achter af. Experimenteel onderzoek leert, dat wijsheid achteraf in belangrijke mate (24%) kan afwijken van de praktische gang van zaken. (3).Medische tuchtcolleges dienen de schijn van reviewbias te vermijden.
Arturo Knol, huisarts
Reid Use of methodological standards in diagnostic test research ,Getting better, still not good Jama 1995: 645-651
A.Knol Te rechte rechtspraak Medisch Contact 2002 : 297-299
Rijke cs A blind review and informed review of interval breast cancer cases in the Limburg screening program ,The Netherlands J Med Screen 2000:19-23
Niet-pluisgevoel en reviewbias (antwoord auteur)
Geachte collega Knol,
Dank u wel voor uw reactie. Wij zijn het met u eens dat tuchtcolleges zich moeten hoeden voor wat ook wel ‘hindsight bias’ wordt genoemd, maar deze waarschuwing geldt naar onze mening in alle gevallen van tuchtrechtspraak en niet speciaal in die zaken waar het ‘niet-pluis’ gevoel een rol speelt.
Het draait om de legitimiteit van de vraag of er bij de betreffende hulpverlener op basis van zijn/haar professionele kennis geen alarmbellen hadden moeten gaan rinkelen gezien de achteraf vastgestelde feiten. Het lijkt ons geen vreemde vraag. Bovendien gaat de dagelijkse geneeskunde veel verder dan het kennen en gebruiken van standaarden die overigens voor veel onderwerpen nog niet bestaan en altijd gebaseerd zijn op een mix van evidence en consensus. Daarnaast zijn sommige situaties zo complex dat ook standaarden geen oplossing bieden.
Het ‘niet-pluis’ gevoel speelt in het diagnostisch denken een aanvullende, maar niet onbelangrijke rol en dat wordt door medische tuchtcolleges erkend.
Mede namens de beide coauteurs,
Erik Stolper