Van ambities naar concreet beleid

Gezondheidsbelastingen in Rutte IV

Een miniatuurfiguurtje loopt met een winkelwagentje over een berg suiker.
Luisteren
Luc L. Hagenaars
Wilma E. Waterlander
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6669
Abstract

‘We verhogen de belasting op suikerhoudende dranken en we verhogen de accijnzen op tabak. We maken bindende afspraken met de industrie over gezondere voedingsmiddelen. We bezien hoe we op termijn een suikerbelasting kunnen invoeren en de BTW op groente en fruit naar 0% kunnen verlagen.’

Samenvatting

Het kabinet Rutte IV ambieert om prijsmaatregelen in te voeren op (on)gezonde voeding. Op basis van wetenschappelijke literatuur beschrijven wij in welke vorm deze maatregelen de volksgezondheid kunnen verbeteren. Ten eerste bepleiten we dat de frisdrankbelasting tenminste 10, liefst 20%, moet bedragen en het best kan worden vormgegeven zoals in het Verenigd Koninkrijk, met tarieven die afhangen van het suikergehalte. Alcohol lijkt de dans te ontspringen, terwijl met ‘minimum unit pricing’ een effectief instrument tegen problematisch drankgebruik bestaat. Een bredere belasting op ongezonde voeding, zoals een suikerbelasting, en een btw-nultarief voor groente en fruit zijn belangrijk voor een algeheel gezonder voedingspatroon. Deze maatregelen zijn lastiger uitvoerbaar, maar in het buitenland effectief gebleken. Om de kans van slagen te vergroten, is gedegen uitvoering van belang. Ook moet benadrukt worden dat deze maatregelen niet alleen goed zijn voor de volksgezondheid, maar ook voor onder andere de overheidsfinanciën en de klimaatopgave.

Luisterversie

Het audiobestand van dit artikel is alleen toegankelijk voor abonnees. Log in om het artikel te beluisteren.

Inloggen
Auteursinformatie

Amsterdam UMC, afd. Public and Occupational Health, Amsterdam: dr. L.L. Hagenaars, bestuurskundig gezondheidswetenschapper; dr. W.E. Waterlander, gezondheidswetenschapper.

Contact L.L. Hagenaars (l.l.hagenaars@amsterdamumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Luc L. Hagenaars ICMJE-formulier
Wilma E. Waterlander ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Public Health
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Belastingen hebben maar een doel: inkomsten genereren voor de ontvanger.

De grondlegger van de moderne eonomie is niet Adam Smith. Zijn theorie wordt net als de rationele keuze theorie van in dezelfde tijd levende Bernoulli radicaal onder uitgehaald door de grondlegger van de moderne economie, de Nobelprijswinnaar in de economie professor psycholoog. Hij laat zien, op basis van uitgebreid onderzoek, dat wat mensen zeggen te doen (Homo economicus) verschilt van wat mensen in werkelijkheid doen. Dit gedrag is zeer goed te beïnvloeden. Hier wordt handig gebruik van gemaakt in de economie.

De voorgestelde maatregelen komen de volksgezondheid, de overheidsfinanciën en de klimaatopgave ten goede. De volgorde van de melding van deze 3 dimensies is belangrijk. De volksgezondheid is niet het eerste belang zoals al in de titel gesteld. In het tabel is ook duidelijk te lezen dat tariefstijgingen niet leiden tot significante veranderingen in verkoop. De tabaksverkopen bevestigen dit.

De theorie van Kahneman en b.v Dan Ariely zullen als antidotum moeten worden gebruikt. 
Dit innitiatief hoort niet in de poli-tiek te liggen maar bij de medici en misschien nog beter bij de moderne gedragskundigen

J.J. Gadellaa, apotheekhoudend huisarts, Nagele
Literatuur

Daniël Kahneman. Thinking, fast and slow.