Zindelijkheidstraining bij verstandelijk beperkten; aanpak van broekplassen bij een 12-jarige hemiparetische jongen

A 12-year-old boy with hemiparesis, severe mental retardation, reduced mobility and behavioural problems was not yet toilet trained. He was successfully trained using a behavioural treatment. The training program was based on gradual prolongation of urine retention, the introduction of behaviour restrictions, rewards for using the toilet and overcorrection using repeated exercises if diurnal enuresis occurred. A third of 4- to 18-year-olds with a cerebral palsy do not have diurnal bladder control at the age of 6, in contrast to 1-3% in the general population. An important cause of this difference is the believe that bladder control is dependent on the time of development of bladder control muscles and that it cannot be affected by external methods. This case study shows that even in a relatively older and severely and multiply disabled boy diurnal enuresis can be solved.

Samenvatting

Een 12-jarige jongen met een hemiparese, een ernstige verstandelijke beperking, een verminderde mobiliteit en gedragsproblemen was nog niet zindelijk. Bij hem werd met succes een gedragstherapeutische toilettraining toegepast. Het trainingsprogramma was gebaseerd op stapsgewijze uitbreiding van urineretentie, het opleggen van gedragsrestricties, het belonen van plassen op het toilet en bij broekplassen overcorrectie via herhaalde oefeningen. Een derde van de 4- tot 18-jarigen met een cerebrale parese is op het einde van het 5e levensjaar overdag nog niet zindelijk voor urine. Dit in tegenstelling tot 1-3% bij kinderen in de normale populatie. Een belangrijke oorzaak van dit verschil is de overtuiging dat zindelijk worden afhankelijk is van het tempo van ontwikkeling van de blaascontrole en niet beïnvloed kan worden door extern ingrijpen. Deze patiëntbeschrijving toont aan dat zelfs bij een relatief oude en ernstig meervoudig beperkte jongen het broekplassen nog kan worden afgeleerd.