Vrije vetzuren: mediatoren van insulineresistentie en atherosclerose

- Free fatty acids (FFAs) are involved in the transportation of energy; in the postprandial phase to the peripheral tissues and in the postabsorptive phase from the adipose tissue to the liver.

- In the postprandial phase, FFAs are mainly derived from hydrolysis of triglyceride-rich particles like chylomicrons and very low-density lipoproteins (VLDL). The flux of FFAs is directed to peripheral cells such as adipocytes and muscle cells.

- In the postabsorptive period, FFAs are transported to the liver after being released from intracellular storage in the adipocytes.

- Complement component 3 (C3) plays an important role in the uptake of free fatty acids by the peripheral cells and their esterification to triglycerides.

- Since C3 is also involved in the pathogenesis of the insulin resistance syndrome, and since a deviant FFA metabolism with an increased FFA flux to the liver may induce insulin resistance, it is hypothesized that C3 may form the missing link between FFA metabolism and insulin resistance.

- In addition, recent studies have increasingly indicated that atherosclerosis is in fact an inflammation-based process involving complement-dependent responses, in which FFAs seem to play a role in the complement-dependent pathway.

- It has recently become apparent that FFAs have a regulatory function in the transcription of DNA, in relation to lipoprotein metabolism. This is where PPAR-γ and PPAR-α agonists (‘glitazones’ and fibrates respectively) are active (PPAR is an abbreviation for peroxisome proliferation activating receptor).

- Glitazons may play an important role in the treatment of insulin resistance and related disorders.

- Acquiring more knowledge about the relationship between complement and FFA metabolism may increase our understanding of these processes and provide openings for the development of new antiatherogenic strategies.

Samenvatting

- Vrije vetzuren dienen voor energietransport, in de postprandiale situatie naar de perifere weefsels, in de postresorptieve van het vetweefsel naar de lever.

- In de postprandiale situatie zijn vrije vetzuren in het plasma vooral afkomstig uit hydrolyse van triglyceriderijke partikels (chylomicronen en ‘very low-density’-lipoproteïne (VLDL)). De flux van de vetzuren gaat dan richting perifere cellen, zoals adipocyten en spiercellen.

- In de postresorptieve periode worden vetzuren naar de lever getransporteerd nadat ze zijn vrijgekomen uit de intracellulaire opslag in adipocyten.

- In het proces van vetzuuropname door perifere cellen en verestering tot triglyceriden, speelt complementcomponent 3 (C3) een belangrijke rol.

- Omdat C3 tevens betrokken is bij de pathogenese van het insulineresistentiesyndroom en omdat een afwijkend vetzuurmetabolisme met een versterkte flux van vetzuren naar de lever insulineresistentie kan induceren, zou het complementsysteem de ontbrekende schakel kunnen zijn tussen vetzuurverwerking en insulineresistentie.

- Tevens zijn er steeds meer aanwijzingen dat atherosclerose in feite een ontstekingsproces is. Hierbij lijkt ook een rol weggelegd voor het complementsysteem. Daarbij lijken vetzuren een rol te spelen.

- Recent is bekend geworden dat vrije vetzuren een regulerende functie vervullen bij de transcriptie van DNA, wat verband houdt met het lipoproteïnemetabolisme. Dit is het aangrijpingspunt voor PPAR-γ- en PPAR-α-agonisten (respectievelijk ‘glitazonen’ en fibraten; ‘PPAR’ staat voor ‘peroxisoomproliferatie-activerende receptor’).

- De glitazonen kunnen een belangrijke rol spelen bij de behandeling van insulineresistentie en daaraan gerelateerde aandoeningen.

- Meer kennis van de relatie tussen complement en vetzuurverwerking zal ons inzicht kunnen vergroten en wegen openen naar de ontwikkeling van nieuwe antiatherogene strategieën.