Van gen naar ziekte; hereditaire multipele exostosen

- Hereditary multiple exostoses is an autosomal dominant disorder characterised by the presence of multiple osteochondromas, resulting in a variety of skeletal deformities. It is a genetically heterogeneous condition for which two genes, EXT1 and EXT2, have been isolated. The EXT1 gene, located at 8q24, has been shown to harbour mutations in 44-66 of the hereditary multiple exostoses-families. Mutations in the EXT2 gene, located at 11p11-p12, are detected in about 30 of the families. Additional linkage to chromosome 19p suggests the existence of an EXT3 gene. EXT1 has been shown to act as a tumour suppressor gene in hereditary multiple exostoses, resulting in osteochondroma formation when both copies of EXT1 are lost. Diagnostic germ-line mutation analysis is operative in the Clinical Genetic Center Leiden, the Netherlands.

Inleiding

de ziekte

Hereditaire multipele exostosen (Mendelian Inheritance in Man, nummer 133700) is een botaandoening die gekarakteriseerd wordt door de aanwezigheid van meerdere botuitwassen (exostosen; volgens de huidige WHO-nomenclatuur ‘osteochondromen’ genoemd), bedekt met een kraakbeenkap.1 Osteochondromen zijn de meest voorkomende goedaardige botafwijkingen (50 van de primaire benigne bottumoren).

Osteochondromen komen vooral voor in het juxta-epifysaire deel van de lange pijpbeenderen (figuur 1 en 2). Hun aantal, vorm en grootte variëren sterk van patiënt tot patiënt. Tevens vertonen patiënten met hereditaire multipele exostosen vaak skeletmisvormingen – waarschijnlijk het gevolg van de ontwikkeling van de vele osteochondromen – zoals een sterk gebogen radius en een verkorte ulna. Ook zijn deze patiënten relatief klein.

De grootste klacht van patiënten met hereditaire multipele exostosen is pijn veroorzaakt door de druk van de osteochondromen op naburige weefsels of organen en compressie van zenuwen of bloedvaten. Dit veroorzaakt een verminderde mobiliteit en kan…