Thiazidediuretica ter preventie van recidiverende nierstenen

Thiazides are widely used to prevent recurrence of calcium-containing kidney stones. However, the recent NOSTONE trial reported no benefit of hydrochlorothiazide on the composite outcome of symptomatic or radiologic recurrence. Higher doses (25 and 50mg daily) resulted in a decrease of radiologic recurrence, but no difference in symptomatic stones. Current guidelines preserve the use of hydrochlorothiazide to patients with overt hypercalciuria, while NOSTONE also included patients without hypercalciuria. This might have underestimated the effect of hydrochlorothiazide. While patients received dietary counseling, results suggest adherence was poor e.g. with respect to oxalate and salt consumption, possibly mitigating a potential beneficial hypocalciuric effect of hydrochlorothiazide. Furthermore, previous studies that did show an effect of thiazides on stone recurrence used higher doses. Thus, while hydrochlorothiazide might not be effective in all patients with calcium-containing kidney stones, it should not be written off, as its efficacy in overt hypercalciuria needs to be further elucidated.

Conflict of interest and financial support: none.

Thiazidediuretica, zoals hydrochloorthiazide en chloortalidon, worden vaak gebruikt ter preventie van recidiverende calciumhoudende nierstenen. Een recente publicatie in het New England Journal of Medicine stelt dit ter discussie. Is de rol van thiazidediuretica ter preventie van recidiverende nierstenen uitgespeeld?

In de placebo-gecontroleerde, dubbelblinde, gerandomiseerde NOSTONE-trial – die elders in het NTvG beknopt is weergegeven (D7687) – werd het effect van hydrochloorthiazide op het ontstaan van recidiverende, symptomatische of radiologisch aangetoonde calciumhoudende nierstenen onderzocht.1 De onderzoekers veronderstelden op basis van eerdere studies dat hydrochloorthiazide een dosis-afhankelijk preventief effect zou hebben op het ontstaan van recidiverende nierstenen. De studie liet echter geen effect zien op het samengestelde eindpunt (symptomatische of radiologisch aangetoonde nieuwe of groeiende nierstenen) en het secundaire eindpunt (symptomatische stenen). Wel was er een afname van radiologische nieuwe of gegroeide nierstenen bij patiënten die 25 of 50 mg hydrochloorthiazide gebruikten. Teleurstellend, omdat de individuele patiënt vooral zal hopen dat de behandeling met hydrochloorthiazide resulteert in een afname van symptomatisch steenlijden. Op het eerste gezicht ontmoedigen deze resultaten het gebruik van thiazidediuretica ter preventie van recidiverende nierstenen.