Terminale sedatie bij wilsbekwame patiënten: geen overwegende morele bezwaren in de medische literatuur

To collect medical-ethical arguments for and against the practice of terminal sedation in mentally-competent patients.

Design

Literature search.

Method

Medical-ethical arguments for and against the practice of terminal sedation were sought in electronic databases, for example Pubmed, Medline, and the Netherlands Institute for Scientific Information Services. The arguments found can help in making a well-considered and careful decision.

Results

Terminal sedation can be defined as deliberately inducing and maintaining deep sleep in terminally-ill patients with recalcitrant symptoms, by using high doses of sedatives but without the intention of hastening death. Arguments in favour of this approach included: good care provision, useful medical procedure, autonomy of the patient, the doctrine of the double effect and an alternative for euthanasia and assisted suicide. Arguments against included: impossible to communicate due to sedation, responsibility for unintended consequences, shortening the length of life, religious and cultural objections, incompetence, abuse by the care-provider or the patient and the interest of the physician.

Conclusion

In the literature no overriding moral objections to the use of terminal sedation were found. This palliative option may be regarded as a useful addition to the existing range of interventions. Although it can never be excluded, abuse is not a decisive factor. There seems to be a need for a guideline with meticulous criteria and procedures that promotes the responsible use of this intervention.

Samenvatting

Doel

Inventariseren van de medisch-ethische argumenten voor en tegen het gebruik van terminale sedatie bij wilsbekwame patiënten.

Opzet

Literatuurstudie.

Methode

In elektronische databanken van onder andere PubMed, Medline en het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatiediensten werden artikelen verzameld waaruit argumenten voor of tegen terminale sedatie bij wilsbekwame patiënten werden gedestilleerd. De gevonden argumenten kunnen als hulpmiddel dienen voor een weloverwogen en zorgvuldige besluitvorming.

Resultaten

Terminale sedatie kan gedefinieerd worden als het bewust in een diepe slaap brengen en houden van terminale patiënten met refractaire symptomen, door middel van hoge doseringen sedativa, zonder dat men het sterven wil bespoedigen. Argumenten vóór betroffen: goed hulpverlenerschap, zinvolle medische behandeling, autonomie van de patiënt, de doctrine van het dubbele effect, alternatief voor euthanasie en hulp bij zelfdoding. Argumenten tegen betroffen: onmogelijkheid van communicatie door de sedatie, verantwoordelijkheid voor onbedoelde consequenties, verkorting van het leven, levensbeschouwelijke en culturele bezwaren, ondeskundigheid, misbruik door de hulpverlener of de patiënt, het belang van de arts.

Conclusie

In de literatuur werden geen doorslaggevende morele bezwaren gevonden tegen terminale sedatie. Deze palliatieve optie kan worden beschouwd als een zinvolle aanvulling op het bestaande arsenaal van interventies. Misbruik kan nooit worden uitgesloten, maar dat is niet doorslaggevend. Er lijkt behoefte aan een richtlijn met zorgvuldigheidscriteria en -procedures die een verantwoorde toepassing bevorderen.