Tabaksontmoediging en perinatale gezondheid*

Onderzoek
Myrthe J. Peelen
Aziz Sheikh
Marjolein Kok
Petra Hajenius
Luc J. Zimmermann
Boris W. Kramer
Chantal W. Hukkelhoven
Irwin K. Reiss
Ben W. Mol
Jasper V. Been
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D563
Abstract

In deze serie publiceren wij artikelen over roken. De onderwerpen lopen uiteen van de gezondheidseffecten van roken tot de kosten voor de samenleving en de preventie van roken onder jongeren.

Samenvatting

Doel

Het bestuderen van de relatie tussen de invoering van het tabaksontmoedigingsbeleid in Nederland en veranderingen in perinatale uitkomsten.

Opzet

Nationaal quasi-experimenteel onderzoek.

Methode

Wij gebruikten landelijke gegevens van de ‘Perinatale registratie Nederland’ (nu Perined) voor de periode 2000-2011 en onderzochten of het invoeren van rookvrije werkplekken in combinatie met een accijnsverhoging en mediacampagne in januari 2004 en uitbreiding van de wetgeving naar rookvrije horeca met opnieuw een accijnsverhoging en mediacampagne in juli 2008 gerelateerd was aan veranderingen in perinatale uitkomsten. Wij bestudeerden alle eenlingzwangerschappen met een duur van 24+0-42+6 weken. Primaire uitkomstmaten waren perinatale mortaliteit, vroeggeboorte en dysmaturiteit. We onderzochten de relatie met de invoering van tabaksontmoedigingsbeleid in logistische regressieanalyses met een ‘interrupted time series’-opzet (ClinicalTrials.gov: NCT02189265).

Resultaten

Onder de 2.069.695 eenlingen werden 13.027 (0,6%) perinatale sterftes, 116.043 (5,6%) vroeggeboortes en 187.966 (9,1%) dysmature levendgeborenen gezien. De maatregelen die in januari 2004 waren ingevoerd, gingen niet gepaard met significante veranderingen in een van de primaire uitkomstmaten. Na uitbreiding van de wetgeving over rookvrije omgevingen naar de horeca en de accijnsverhoging en mediacampagne in juli 2008 zagen we een significante daling van dysmaturiteit van -4,4% (95%-BI: -6,4- -2,4; p < 0,001). Dit kwam overeen met een geschatte jaarlijkse preventie van ruim 500 dysmature baby’s.

Conclusie

Na uitbreiding van wet naar de horeca en een accijnsverhoging en mediacampagne in 2008 in Nederland was er een significante daling van het aantal dysmature levendgeboren baby’s, maar niet van het aantal vroeggeboortes of perinatale sterftes.

Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Scientific Reports (2016;6:23907) met als titel ‘Tobacco control policies and perinatal health: a national quasi-experimental study’. Afgedrukt met toestemming.

AMC, afd. Verloskunde en Gynaecologie, Amsterdam.

Drs. M.J. Peelen, arts-onderzoeker; dr. M. Kok en dr. P. Hajenius, gynaecologen. University of Edinburgh, Usher Institute of Population Health Sciences and Informatics, Centre for Medical Informatics, Edinburgh, Verenigd Koninkrijk; en MUMC+, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), Maastricht.

Prof.dr. A. Sheikh, huisarts; dr. J.V. Been, kinderarts-fellow neonatologie en epidemioloog (tevens: Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, Divisie Neonatologie en afd. Verloskunde en Gynaecologie). MUMC+, afd. Kindergeneeskunde, Maastricht.

Prof.dr. L.J. Zimmermann en prof.dr B.W. Kramer, kinderartsen-neonatologen. Perined, Utrecht.

Dr. C.W. Hukkelhoven, epidemioloog. Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis, Divisie Neonatologie, Rotterdam.

Prof.dr. I.K. Reiss, kinderarts-neonatoloog. University of Adelaide, Robinson Institute, School of Paediatrics and Reproductive Health, Adelaide, Australië.

Prof.dr. B.W. Mol, gynaecoloog en epidemioloog.

Contact dr. J.V. Been (j.been@erasmusmc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: J.V. Been ontving persoonlijke onderzoeksubsidies van de Thrasher Research Fund, het Erasmus MC en het Longfonds.

Auteur Belangenverstrengeling
Myrthe J. Peelen ICMJE-formulier
Aziz Sheikh ICMJE-formulier
Marjolein Kok ICMJE-formulier
Petra Hajenius ICMJE-formulier
Luc J. Zimmermann ICMJE-formulier
Boris W. Kramer ICMJE-formulier
Chantal W. Hukkelhoven ICMJE-formulier
Irwin K. Reiss ICMJE-formulier
Ben W. Mol ICMJE-formulier
Jasper V. Been ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Roken
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

"Mogelijke bronnen van residuele confounding zijn ongemeten variabelen of andere gelijktijdige gezondheidsbevorderende veranderingen die de resultaten kunnen hebben beïnvloed."

Heeft iemand voorbeelden van gelijktijdige gezondheidsbevorderende veranderingen die in afgelopen 10 jaar zijn ingevoerd die de afgenomen dysmaturiteit kunnen verklaren?

Karlijn
van Stralen

Is het standaard invoeren van een structurele 20 weken echo niet een potentiele confounder? Sinds medio(?) 2007 wordt deze volgens mij aangeboden (en vergoed) voor alle vrouwen en ik kan me voorstellen dat deze invloed heeft gehad op de perinatale mortaliteit, vroeggeboorte en dysmaturiteit in 2008. Wellicht dat kinderen bij wie grote afwijkingen op deze echo werden gecontateerd minder vaak voldragen werden.

Karlijn van Stralen, epidemioloog