artikel
Tijdens mijn opleiding tot medisch specialist leerde ik minimaal invasieve chirurgische vaardigheden, op de OK en onder directe supervisie van een ervaren specialist. Tegenwoordig is dit niet meer de meest logische manier om deze vorm van chirurgie te leren. Hiervoor zijn namelijk speciale vaardigheden noodzakelijk. Het is aangetoond dat deze goed kunnen worden aangeleerd met behulp van simulatie en dat de geleerde vaardigheden overdraagbaar zijn naar de OK. Dit kan bijdragen aan een verdere verbetering van de patiëntveiligheid. Tevens leidt dit tot een efficiënter gebruik van de OK. De Inspectie voor de Gezondheidszorg eist zelfs dat deze specifieke vaardigheden worden verworven voordat de aios zelfstandig gaat opereren. Een piloot leert ook eerst in een vluchtsimulator vliegen en legt een examen af voordat hij in een echt vliegtuig stapt. Voor opererende dokters lijkt zo’n traject net zo logisch.
Momenteel wordt ook in de geneeskunde veel gebruikgemaakt van virtual-reality-simulatoren. Deze simulatoren hebben als voordeel dat ze de mogelijkheid bieden van het systematisch aanleren van vaardigheden in een gecontroleerde omgeving samen met objectieve evaluatie en toetsing. In een virtuele omgeving kunnen vaardigheidsoefeningen en zelfs complete operaties worden uitgevoerd. De virtuele oefeningen zien er veelal fraai uit en zijn leuk om te doen. Iedereen moet staan te trappelen om met een dergelijke ‘serious game’ aan de slag te gaan. De werkelijkheid is echter anders: het blijkt dat de implementatie van dit soort trainingen knap lastig is. Door de drukke dagelijkse werkzaamheden heeft de aios geen tijd om regelmatig te oefenen en er zijn niet overal trainingsfaciliteiten aanwezig.
Deze implementatie kan worden bevorderd door simulatietraining op te nemen in een duidelijk omschreven trainingsprogramma. Om een dergelijk programma succesvol te laten zijn dienen beroepsgroepen en ziekenhuisbestuurders het verplicht stellen. Er zal tijd voor moeten worden vrijgemaakt tijdens de reguliere werkweek van de aios. Daarnaast dienen er genoeg voorzieningen te zijn om de mogelijkheid te geven regelmatig te oefenen. Zo kan bijvoorbeeld een eenvoudige simulator op de assistentenkamer uitkomst bieden. Het is wenselijk dat elk ziekenhuis een transparant budget heeft voor het organiseren van deze mogelijkheden. Maar bovenal moeten de consequenties wanneer het examen niet is behaald (lees: niet zelfstandig opereren) door iedereen strikt worden nageleefd.
Regelgeving moet uiteraard niet de motivatie zijn om aan serious-gaming te doen. Eindelijk zijn er goede en ook nog leuke tools om operaties goed te oefenen zonder een patiënt. Dat moeten we met beide handen aanpakken.
Reacties