Pseudohyperkaliëmie: klinische chemie voor clinici

D6040_F0
Martin Gritter
Christian Ramakers
Robert A. de Man
Ewout J. Hoorn
Joris I. Rotmans
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6040
Abstract

Samenvatting

Achtergrond

Hyperkaliëmie is een frequent voorkomende elektrolytstoornis die soms behandeling vereist vanwege het risico op een levensbedreigende hartritmestoornis. Bij pseudohyperkaliëmie is de kaliumconcentratie verhoogd in het bloedmonster, maar niet in de patiënt. Bekende oorzaken van pseudohyperkaliëmie zijn hemolyse, leukocytose, trombocytose, seizoensgebonden pseudohyperkaliëmie, kaliumefflux uit spiercellen doordat de armspieren worden aangespannen tijdens de bloedafname en bijmenging door bloedafname uit een infuus waarmee kaliumchloride wordt toegediend. Zeldzamere oorzaken zijn EDTA-contaminatie en familiaire pseudohyperkaliëmie.

Casus

Een 23-jarige vrouw werd opgenomen vanwege ascites bij polycythaemia vera en trombocytose. Wij behandelden haar met hydroxycarbamide. De kaliumconcentratie in het serum was 6,1 en 6,8 mmol/l. Daarom stopten wij de spironolacton en behandelden wij de patiënte met natriumpolystyreensulfonaat en een insuline-glucose-infuus. De kaliumconcentratie in het serum daalde pas op de negende dag van de opname, toen het trombocytengetal was genormaliseerd. Er bleek sprake te zijn van een pseudohyperkaliëmie door trombocytose.

Conclusie

Kennis van de oorzaken van pseudohyperkaliëmie en laagdrempelig overleg met de klinisch chemicus helpen om het onderscheid te maken met ware hyperkaliëmie. Daardoor kunnen overbodige diagnostiek en mogelijk schadelijke behandeling worden voorkomen.

Auteursinformatie

Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam. Afd. Interne Geneeskunde: drs. M. Gritter, arts-onderzoeker; prof.dr. E.J. Hoorn, internist-nefroloog. Afd. Klinische Chemie: dr. C. Ramakers, klinisch chemicus. Afd. Maag-, Darm- en Leverziekten: prof.dr. R.A. de Man, maag-, darm- en leverarts. LUMC, afd. Interne Geneeskunde, Leiden: dr. J.I. Rotmans, internist-nefroloog.

Contact M. Gritter (martingritter@gmail.com)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Martin Gritter ICMJE-formulier
Christian Ramakers ICMJE-formulier
Robert A. de Man ICMJE-formulier
Ewout J. Hoorn ICMJE-formulier
Joris I. Rotmans ICMJE-formulier
Hyperkaliëmie bij laag-molecuulgewicht heparine
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Huisartsgeneeskunde
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties