NTvG stopt met advertenties van farmaceuten

Het NTvG is per 1 januari 2022, zowel in het fysieke tijdschrift als online, gestopt met de advertenties voor geneesmiddelen, medische hulpmiddelen (‘medical devices’) en nascholing die wordt gesponsord door de farmaceutische industrie. In dit artikel beschrijven wij de context en de motivatie van dit besluit aan de hand van de geschiedenis van productadvertenties in het NTvG vanaf de oprichting van het tijdschrift in 1857 tot nu. Het artikel is geen systematisch historisch onderzoek, maar een beknopte selectie van voorbeelden van advertenties en reflecties op die reclames van lezers, de hoofdredactie en de Vereniging NTvG, de onafhankelijke niet-commerciële eigenaar van het Tijdschrift.

Vanaf het moment in 1869 toen de eerste productadvertenties in het NTvG verschenen, was er discussie over deze advertenties, waarin financiële, medisch-wetenschappelijke, ethische en maatschappelijke argumenten elkaar afwisselden. De eerste decennia was het belangrijk dat geneesmiddelreclame werd onderscheiden van kwakzalverij. Vanaf 1950 werd er meer aandacht besteed aan het conflict tussen reclameteksten die niet op objectief bewijs gestoeld waren en de objectieve medisch-inhoudelijke informatie over geneesmiddelen in het NTvG. De laatste decennia publiceerde het NTvG meer artikelen over de financiële grenzen en de houdbaarheid van de gezondheidszorg en de rol van de farmaceutische industrie daarin. Het toenemend algemeen erkend belang van betaalbare en toegankelijke zorg bracht het NTvG er uiteindelijk toe om te stoppen met productadvertenties.