Laparoscopische bekkenklierdissectie voor klinische stadiëring bij prostaatcarcinoom: gunstige eerste ervaringen

To evaluate the results of the first 72 laparoscopic pelvic lymph node dissections in patients with prostate cancer.

Design

Retrospective study of records.

Setting

Netherlands Cancer Institute/Antoni van Leeuwenhoek Hospital, Amsterdam, the Netherlands.

Method

A retrospective study of records provided data on 72 patients with prostate cancer staged by laparoscopic lymph node dissection in the period 1993-1997. Per- and postoperative complications, operation time, number of removed lymph nodes, pathology result and duration of hospital stay were assessed. A comparison was made between the first series of 36 patients and the second series.

Results

In 9 patients the laparoscopic approach was converted to a laparotomy. This occurred six times in the first series of 36 patients and three times in the second series. The postoperative course was complicated six times in the first and four times in the second series. With increasing experience the mean operation time decreased from 140 min to 114 min in the second series (p < 0.0001). The mean number of nodes removed was equal in both series (7.5). Lymph node metastases were found in 20 patients (28). Hospital stay was 2.9 days in the first series and 2.2 days in the second series (not significant).

Conclusion

Laparoscopic pelvic lymph node dissection is a minimally invasive method for staging patients with prostate cancer. This staging procedure is of great benefit in patients scheduled for treatment with curative intent because of its accuracy and low morbidity. With increasing experience operation time, hospital stay and number of complications decrease.

Samenvatting

Doel

Evalueren van de resultaten van de eerste 72 laparoscopische bekkenklierdissecties verricht bij patiënten met prostaatcarcinoom.

Opzet

Retrospectief statusonderzoek.

Plaats

Het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam.

Methode

In de periode 1993-1997 kwamen 72 patiënten met een prostaatcarcinoom in aanmerking voor een curatieve behandeling; zij ondergingen allereerst een laparoscopische bekkenklierdissectie ter stadiëring. Uit de statussen werden de volgende gegevens verzameld: histopathologische differentiatiegraad van de primaire tumor, preoperatieve serumconcentratie van prostaatspecifiek antigeen (PSA), aantal verwijderde lymfeklieren, aanwezigheid van metastasen, opnameduur en complicaties. Het effect van een mogelijke leercurve werd bekeken door de eerste 36 operaties te vergelijken met de tweede 36.

Resultaten

Peroperatieve complicaties in de zin van conversie van laparoscopie naar laparotomie deden zich voor bij 9 ingrepen, 6 maal in de eerste groep van 36 patiënten en 3 maal in de tweede groep. Postoperatieve complicaties deden zich 6 maal in de eerste en 4 maal in de tweede groep voor. Het gemiddelde aantal verwijderde lymfeklieren bedroeg 7,5; in de eerste groep 8,0 en in de tweede 7,5. Bij 20 patiënten werden metastasen gevonden (28). Met het toenemen van de ervaring nam alleen de operatietijd significant af: 140 min in de eerste, 114 min in de tweede (p < 0,0001). Ook het totale aantal complicaties en de opnameduur namen af, maar niet significant.

Conclusie

De laparoscopische bekkenklierdissectie is een minimaal invasieve methode voor het stadiëren van de ziekte bij patiënten met een prostaatcarcinoom. Bij patiënten die in aanmerking komen voor een curatieve behandeling is deze vorm van stadiëren van grote waarde door de grote betrouwbaarheid, de geringe morbiditeit en de korte opnameduur. Met het toenemen van ervaring nemen operatietijd, opnameduur en complicaties af.