Indicatiestelling voor palliatieve sedatie

Klinische praktijk
H.W.M. (Marleen) van Casteren
Francis M. Mensink
Jeroen E.J. Fokke
Carel M.M. Veldhoven
Henriëtte L. Kodde
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A3696
Abstract

Dames en Heren,

Palliatieve sedatie is een medische behandeling in de stervensfase bij ondraaglijke, onbehandelbare symptomen. In 2005 werd de KNMG-richtlijn ‘Palliatieve sedatie’ uitgebracht; in 2009 werd deze herzien om actuele ontwikkelingen op te nemen en enkele knelpunten te verduidelijken.1 In 2005 werd bij 8,2% van de stervende patiënten palliatieve sedatie toegepast.2 De indicatiestelling voor palliatieve sedatie blijkt in de praktijk complexer dan de richtlijn doet vermoeden. Bij toepassing van sedatie voelt 14% van de artsen zich onder druk gezet, voornamelijk door patiënten en naasten.3 Van de vragen die consultteams Palliatieve zorg voorgelegd krijgen, heeft 31% betrekking op palliatieve sedatie;4 de overige vragen gaan vaak over specifieke klachten, medicatie of de organisatie van zorg rondom de patiënt. Aan de hand van 2 casussen bespreken we deze indicatiestelling.

Patiënt A, een alleenwonende 75-jarige man die bekend was met terminale COPD, gebruikte vanwege dyspneu morfinedrank 20 mg…

Auteursinformatie

Integraal Kankercentrum Nederland, Ondersteuningspunt Palliatieve Zorg, Nijmegen.

Drs. H.W.M. van Casteren, specialist ouderengeneeskunde (tevens: Stichting Kalorama, Hospice Bethlehem, Nijmegen); F.M. Mensink, verpleegkundige (tevens: Zorggroep Zuid Gelderland, specialistisch team, Nijmegen); drs. J.E.J. Fokke, arts (tevens: UMC St Radboud, Kenniscentrum Palliatieve Zorg, Nijmegen); drs. C.M.M. Veldhoven, huisarts (tevens: Huisartsenpraktijk Berg en Dal); H.L. Kodde, verpleegkundige.

Contact drs. H.W.M. van Casteren (m.van.casteren@kalorama.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 27 november 2011

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Ik begrijp niet goed het verschil tussen de indicatiestelling van palliatieve sedatie, waarom in dat geval de arts de indicatie stelt en in het geval van euthanasie de patient het verzoek indient. Natuurlijk is palliatieve sedatie een medische (be)handeling, maar het is wel de patient die met de aandoening worstelt en de behandeling ondergaat. Als hij of zij op basis van reeele argumenten en duidelijke informatie kan beslissen (dat was in de 1e casus duidelijk niet het geval), waarom mag de patient daarin niet de eindverantwoordelijkheid nemen?

 

Coline Colijn, apotheker

Marleen
van Casteren

Palliatieve sedatie is een gewone medische behandeling in tegenstelling tot euthanasie, wat geen normaal medisch handelen is.

Voor een medische behandeling moet een indicatie zijn en alleen de arts kan die vaststellen. De arts moet beoordelen of er sprake is van een refractair symptoom en of de levensverwachting korter is dan 1-2 weken. Dit kan de patiënt niet. Uiteraard is wel toestemming van de patiënt nodig, zoals ook bij iedere andere medische behandeling. En de patiënt heeft uiteraard recht om de behandeling te weigeren.

De patiënt kan geen palliatieve sedatie eisen als daar geen indicatie voor is. Dit is hetzelfde als bij andere medische behandelingen.

Bij euthanasie gelden heel andere regels omdat het geen normaal medisch handelen is. Die zijn vastgelegd in de euthanasiewet.

Ik hoop dat het zo duidelijk is.

 

Marleen van Casteren