Het koeienpad naar Mekka

Abraham Verghese werd geboren in Addis Abeba in Ethiopië. Zijn ouders waren immigranten uit India. Hij begon met zijn medische opleiding in Addis Abeba, maar toen keizer Haile Selassi in 1974 na een staatsgreep werd afgezet, besloten zijn ouders, die onderwijzers waren, naar de Verenigde Staten te vluchten. Abraham ging met hen mee, maar verhuisde daarna naar Madras in India, waar hij zijn geneeskundestudie weer oppakte. Terug in de Verenigde Staten kon hij voor zijn specialisatie slechts terecht op plekken waar niemand naar toe wilde. In een artikel in The New Yorker noemt hij deze route om in Amerika als arts aan het werk te komen ‘het koeienpad naar Amerika’. In de roman De heelmeesters, die in 2009 verscheen, wordt onder andere dat koeienpad beschreven, een pad dat hopelijk in Mekka eindigt: ‘“Stuur maar naar Mekka” was een uitdrukking die we gebruikten als we patiënten doorstuurden naar andere ziekenhuizen waar ze de zorg konden leveren die het Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand niet kon bieden. In heel Amerika was het een vaste term als een patiënt naar een van de meest gerenommeerde ziekenhuizen van het land werd gestuurd – ik was hem zelfs tegengekomen in ingezonden stukken in de medische tijdschriften.’

Het koeienpad van Abraham Verghese liep via Tennessee en Texas naar Stanford. In 1994 publiceerde hij My Own Country, waarin hij als infectioloog verslag doet van de opkomende aidsepidemie in 1984 in een plattelandsgemeenschap waar zieke, jonge mannen terugkeren uit de steden. In El Paso, Texas, was hij als medisch hoogleraar verbonden aan de plaatselijke universiteit. In 1991 besloot hij zelf het koeienpad te verleggen en tijdelijk de geneeskunde te verlaten; hij behaalde een graad als ‘Master of Fine Arts’ in Iowa. Daarna keerde hij terug op het hoofdpad dat hem wederom naar Texas bracht, maar nu naar San Antonio, waar hij een afdeling ‘Medical humanities’ oprichtte. Uiteindelijk eindigde het pad in Stanford, waar hij internist en hoogleraar praktijk en theorie van de geneeskunde is. Hij heeft daar bedongen om 2 dagen in de week te mogen schrijven op een plek waar niemand hem kan vinden. Sindsdien zijn er vooral veel algemene artikelen over de geneeskunde van zijn hand verschenen in onder andere The New Yorker, The New York Times en The Wall Street Journal. Na zijn 1e boek kwam er in 1998 een eveneens autobiografisch boek over een verslaafde vriend, The Tennis Partner. De stap naar fictie maakte hij in 2009 met de alom geprezen roman De heelmeesters.

Abraham Verghese is in eerste instantie praktiserend arts, maar dan wel een arts die veel over zijn werk schrijft. Zijn bijzondere biografie en de weg waarlangs hij gegaan is, heeft hem een humaniserende kijk op de geneeskunde gegeven, die hij met passie en overtuiging uitdraagt. Een voorbeeld daarvan is zijn korte lezing voor TED (dat staat voor ‘Technology, Entertainment and Design’), waarin hij uitlegt waarom goed en gedegen lichamelijk onderzoek niet alleen medisch te verdedigen valt, maar ook nog eens een ritueel belang heeft, waardoor het vertrouwen tussen arts en patiënt gevestigd wordt.