Euthanasie bij gevorderde dementie: het ongemak blijft

The practice of euthanasia in The Netherlands shows a gradual widening of patient categories who are considered to be eligible. The latest addition to this list consists of patients with dementia who are no longer mentally competent. They too may obtain euthanasia if they provided an Advance Euthanasia Directive stating their wish, at a time when they still were mentally competent. This possibility is explicitly mentioned in the law. A recent judgment by the Dutch Supreme Court upheld the action of a doctor who performed euthanasia under such circumstances. Dutch doctors tended to ignore this possibility, because it would lead to euthanasing persons who do not realize what is being done to them. The issue was explored in a survey amongst 422 Dutch GP’s. A surprising 45,7% of doctors thinks it is acceptable if midazolam is administered in order to forego unworthy scenes at the time of the actual euthanasia. The author disapproves of these developments.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Onder bepaalde voorwaarden is euthanasie mogelijk bij mensen met dementie die wilsonbekwaam zijn geworden op het moment van hun doodswens. De wilsverklaring speelt hierbij een belangrijke rol. Maar wat erin moet staan is onduidelijk. Het inschatten van ondraaglijk lijden bij gevorderde dementie wordt naar mijn mening ten onrechte als moeilijk ervaren. Tot mijn verrassing vindt een aanzienlijk percentage huisartsen dat bij de uitvoering de wil van de patiënt mag worden uitgeschakeld met ‘premedicatie’.

Een van de weinige constanten in de Nederlandse euthanasiepraktijk is de continue toevloed van nieuwe kandidaten. We gingen van terminaal ziek, naar chronisch ziek, naar psychiatrische beelden, toen naar beginnende dementie, toen stapeling van ouderdomsklachten en ten slotte naar gevorderde dementie. Bij deze laatste categorie patiënten is het niet zozeer het ziektestadium dat problemen veroorzaakt, als wel de wilsonbekwaamheid ten aanzien van hun doodswens. Het is immers zo dat iemand die gevorderd dement is, heel goed in staat kan zijn een samenhangende doodswens te uiten. Daar staat tegenover dat sommige mensen met beginnende dementie in dit opzicht het stuur al heel snel kwijt zijn.

Schriftelijke wilsverklaring

In de euthanasiewet heeft altijd al gestaan dat de schriftelijke wilsverklaring het mondelinge verzoek kan vervangen. Juristen wezen er graag op. Artsen gingen het graag uit de weg. De reden is niet erg ingewikkeld. Als wilsonbekwaamheid geen probleem is dan mag je, met de…