Een zuigeling met een zwarte, harige tong

Casus

Een meisje van 8 maanden kwam met haar moeder op de polikliniek Kindergeneeskunde ter controle van een osteomyelitis van haar rechter humerus. Zij was in eerste instantie intraveneus behandeld met flucloxacilline. Toen het klinische beeld verbeterde waren we overgegaan op amoxicilline/clavulaanzuur per os voor 4 weken. Op het moment van bezoek was ze 2,5 week bezig met deze antibioticakuur. Moeder maakte zich zorgen omdat het meisje sinds enkele dagen een zwarte tong had. Haar tong was niet pijnlijk, ze had geen problemen met slikken en ze at en dronk goed. Bij lichamelijk onderzoek zagen we op het achterste gedeelte van haar tong een donkere, harige afwijking (figuur). Bij lichamelijk onderzoek vonden we geen andere afwijkingen, met name geen koorts, stridor of lymfadenopathie in de hals. We dachten differentiaaldiagnostisch aan een zwarte haartong, een schimmelinfectie of leukoplakie. We stelden uiteindelijk de diagnose ‘lingua villosa nigra’ oftewel ‘zwarte haartong’. Bij onze patiënte leek de aandoening een gevolg van de antibiotica en het ontbreken van goede mondverzorging. We gaven moeder het advies de tong en tanden dagelijks te poetsen. Na het voltooien van de antibioticakuur herstelde patiënte volledig en verdween de zwarte afwijking. Lingua villosa nigra is een goedaardige, voorbijgaande aandoening die ontstaat door hypertrofie van de filiforme papillen. Bij kinderen wordt deze aandoening beschreven bij gistinfecties, slechte mondhygiëne en als een bijwerking van het gebruik van antibiotica of glucocorticoïden. Risicofactoren voor het ontstaan van lingua villosa nigra bij volwassen zijn roken, koffie- en alcoholgebruik, en radiotherapie.

Diagnose

Lingua villosa nigra.