De zorg als aanjager van maatschappelijke transitie naar Planetary health

Een oproep tot verandering

Vuisten omhoog
Jorieke M. van der Stelt
Pauline de Heer
Godelieve M. van Heteren
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7619
Abstract

We horen het bijna dagelijks: ‘time is up’. De mensheid staat voor existentiële uitdagingen door samenhangende crises die grotendeels van menselijke makelij zijn. Aanpak ervan duldt geen uitstel meer. Hoe kan de zorgsector in actie komen?

De Verenigde Naties luidden in 2022 de alarmklok over drie planetaire crises – klimaatontwrichting, biodiversiteitsverlies en ernstige milieuvervuiling – en noemden deze de grootste bedreigingen voor de menselijke gezondheid.1,2

Het klimaatpanel en het biodiversiteitspanel van de Verenigde Naties – het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) – hebben het wetenschappelijke pleit inmiddels wel gewonnen dat bij ongewijzigd gedrag de leefbaarheid op onze planeet voor mensen en andere levende organismen in groot gevaar is. Ecologische balansen worden ruw verstoord. Als deze crises voortduren, zal dat desastreus uitpakken voor watersystemen, de zeespiegel, luchtkwaliteit en voedselsystemen wereldwijd, en daarmee voor onze gezondheid. Natuurrampen zullen verder toenemen in frequentie en hevigheid, met funeste gevolgen voor leefbaarheid, gezondheid, economie en veiligheid, te beginnen bij de meest kwetsbare bevolkingsgroepen op aarde.

Er valt in de complexiteit van deze veranderingen nog het nodige te onderzoeken…

Auteursinformatie

De Duurzame Dokter, Nijmegen: drs. J.M. van der Stelt, huisarts en tropenarts. Zorginstituut Nederland, Diemen: ir. P. de Heer, technisch bestuurskundige. Wereldbank, India Office, Delhi: drs. G.M. van Heteren, arts (tevens: USAID Health Reform Support, Oekraïne).

Contact J.M. van der Stelt (deduurzamedokter@gmail.com)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Alle auteurs zijn lid van de Planetary Health Hub NL, aangesloten bij de internationale Planetary Health Alliance. Dit artikel bouwt voort op uitwisseling van kennis en expertise tussen alle Hub-leden. Specifiek voor deze bijdrage gaven Valesca Venhof, Annemarie Bergsma en Nynke Postma kritische input.

Auteur Belangenverstrengeling
Jorieke M. van der Stelt ICMJE-formulier
Pauline de Heer ICMJE-formulier
Godelieve M. van Heteren ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Public Health
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties