Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Onderzoek naar haalbaarheid en effectiviteit

Een astma/COPD-dienst voor de huisartsenpraktijk*

Onderzoek
Esther I. Metting
Roland A. Riemersma
Jan-Willem H. Kocks
Margriet G. Piersma-Wichers
Robbert Sanderman
Thys van der Molen
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D281
Abstract
Abstract
Sluiten
Asthma/COPD service in general practice. Study into feasibility and effectiveness

Objective

A study of the effectiveness and functioning of an asthma/COPD service (AC service).

Design

Observational study.

Method

General practitioners (GPs) in the northern part of the Netherlands can refer patients with airway symptoms to the AC service, which was set up in 2007 by local pulmonologists, GPs and the primary care laboratory CERTE. Before the assessment, patients fill in three questionnaires at home: the Clinical COPD Questionnaire (CCQ), the Asthma Control Questionnaire (ACQ) and a medical history list. The laboratory assesses lung function and a physical examination is carried out. All data is sent via the Internet to a pulmonologist, who advises the GP on diagnosis and treatment via an information system. The pulmonologist can offer a follow-up service if required. For this publication we had access to data from 14,748 registered patients and 3721 follow-up consultations.

Results

The pulmonologist diagnosed 6201 (42%) patients with asthma, 2728 (19%) with COPD and 1039 (7%) with ‘asthma/COPD overlap syndrome’. The pulmonologist advised that 940 patients (6%) should have a change in medication and reassessment after 3 months. In this group, the number of unstable COPD patients (CCQ ≥ 1) dropped from 134 (67%) to 99 (50%). The number of patients with unstable asthma (ACQ ≥ 1.5) dropped from 245 (3%) to 137 (24%). For 1642 (11%) patients the pulmonologist advised no change in medication and the GP referred the patient for reassessment after 12 months. These patients were generally stable, with a slight improvement in smoking status, exacerbations and inhalation technique.

Conclusion

Approximately 60% of all patients with asthma or COPD in this region were assessed by the AC service at least once in the period 2007-2014. Advice on diagnosis and treatment given to the GP resulted in better patient-related outcomes in both asthma and COPD patients.

Conflict of interest and financial support: ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

Samenvatting

Doel

Het beschrijven van de effectiviteit en het functioneren van een astma/COPD-dienst (AC-dienst).

Opzet

Observationeel onderzoek.

Methode

In Noord-Nederland kunnen huisartsen patiënten met luchtwegklachten voor onderzoek verwijzen naar de AC-dienst, die in 2007 werd opgericht door lokale longartsen, huisartsen en het huisartsenlaboratorium Certe. De patiënt vult voor het onderzoek thuis 3 vragenlijsten in, de Clinical COPD Questionnaire(CCQ), de Asthma Control Questionnaire(ACQ) en een anamnesevragenlijst. In het laboratorium wordt de longfunctie bepaald en lichamelijk onderzoek uitgevoerd. Alle gegevens worden via internet naar een longarts gestuurd, die de huisarts via diens informatiesysteem adviseert over diagnose en behandeling. Zo nodig kan de longarts een vervolgconsult aanbieden. Voor deze publicatie beschikten wij over de gegevens van 14.748 aangemelde patiënten en 3721 vervolgconsulten.

Resultaten

De longartsen diagnosticeerden 6201 patiënten (42%) met astma, 2728 (19%) met COPD en 1039 (7%) met de dubbeldiagnose ‘astma/COPD’. De longarts adviseerde voor 940 patiënten (6%) een medicatieverandering en een vervolgconsult na 3 maanden. In deze groep daalde het aantal instabiele COPD patiënten (CCQ ≥ 1) van 134 (67%) naar 99 (50%). Het aantal patiënten met instabiel astma (ACQ ≥ 1,5) daalde van 245 (43%) naar 137 (24%). Bij 1642 (11%) patiënten adviseerde de longarts geen medicatieverandering en verzocht de huisarts om een vervolgconsult na 12 maanden. Deze patiënten waren in het algemeen stabiel, met lichte verbeteringen in rookstatus, exacerbaties en inhalatietechniek.

Conclusie

Ongeveer 60% van de patiënten in de regio is in de periode 2007-2014 ten minste eenmaal door de AC-dienst beoordeeld. De adviezen aan de huisartsen over diagnose en behandeling resulteerden in betere patiëntgerelateerde uitkomsten, zowel bij astma- als bij COPD-patiënten.

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 27 2016

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D281
Vakgebied
Zorgorganisatie
Huisartsgeneeskunde
Longziekten
Auteursinformatie

*Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Primary Care Respiratory medicine (2015;25:14101) met als titel ‘Feasibility and effectiveness of an asthma/COPD service for primary care: a cross-sectional baseline description and longitudinal results’. Afgedrukt met toestemming.

Rijksuniversiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen.

Afd. Huisartsgeneeskunde en GRIAC Onderzoeksinstituut: drs. E.I Metting, psycholoog en epidemioloog; dr. R.A Riemersma, dr. J.W.H. Kocks en prof.dr. T. van der Molen, huisartsen.

Afd. Gezondheidspsychologie: prof.dr. R. Sanderman, gezondheidspsycholoog (tevens Universiteit Twente, Afd. Gezondheid en Psychologie, Enschede).

Certe Laboratoria: drs. M.G Piersma-Wichers, internist en medisch directeur Certe.

Contactpersoon: drs. E.I Metting (e.i.metting@umcg.nl).

Belangenverstrengeling

De AC-dienst in Noord-Nederland is georganiseerd door Certe laboratoria. Roland Riemersma is lid van de Adviesraad van Certe. Margriet Piersma-Wichers is medisch directeur van Certe. Thys van der Molen is lid van de Raad van Toezicht van Certe. De andere auteurs hebben geen belangenconflict. Voor dit onderzoek werd financiële ondersteuning verleend door het Universitair Medisch Centrum Groningen; patiëntgebonden kosten werden vergoed door de zorgverzekeraars op basis van de vergoeding voor spirometrie.

Verantwoording

Belangenconflict en financiële ondersteuning: ICMJE-formulieren zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Esther I. Metting ICMJE-formulier
Roland A. Riemersma ICMJE-formulier
Jan-Willem H. Kocks ICMJE-formulier
Margriet G. Piersma-Wichers ICMJE-formulier
Robbert Sanderman ICMJE-formulier
Thys van der Molen ICMJE-formulier
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Astma en COPD
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties