Doornappel-intoxicatie

Klinische praktijk
P.F.M. Koevoets
P.N. van Harten
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:888-9
Abstract

Samenvatting

Bij een 20-jarige man werden verschijnselen van een doornappel-intoxicatie waargenomen: onrust, desoriëntatie, hallucinaties, euforie, en verder droge en rode huid en symmetrisch wijde pupillen. Bij dit beeld bestaat sterke gelijkenis met atropine-intoxicatie. Er lijkt een heropleving te zijn van het gebruik van doornappels (Datura stramonium) als hallucinogene drug. Bij matige intoxicaties kan worden volstaan met maagspoelen met achterlating van actieve kool, terwijl bij ernstige intoxicaties fysostigmine een geschikt antidotum is.

Auteursinformatie

Psychiatrisch Centrum Welterhof, afd. Psychiatrie, Postbus 4436, 6401 CX Heerlen.

P.F.M.Koevoets, assistent-geneeskundige; P.N.van Harten, psychiater.

Contact P.F.M.Koevoets

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Bilthoven, mei 1997,

De door Koevoets en Van Harten beschreven doornappel-intoxicatie (1997:888-9) is een fraaie illustratie van een dergelijke vergiftiging. Het opvallendst zijn meestal de psychische symptomen zoals ook hier beschreven (vaak extreme onrust, desoriëntatie, hallucinaties en soms delier), die bovendien vrij lang kunnen aanhouden. Daarnaast komen in de regel mydriasis, een wat droge, soms rode huid en lichte tachycardie voor. Ernstige hypertensie en maagdarmstoornissen komen minder frequent voor. Graag geven wij op grond hiervan een kleine aanvulling voor de behandeling. Hoewel als gevolg van de anticholinerge werking een vertraagde maagontlediging en verminderde darmperistaltiek kunnen ontstaan, zijn deze meestal niet zo ernstig dat maagspoelen tot 48 uur na ingestie nog zinvol is. In het algemeen houden wij een tijdslimiet tot circa 6 uur na ingestie aan. Bij lichte intoxicaties volstaat de toediening van geactiveerde kool en een laxans. In geval van ernstige intoxicaties kan de toediening van fysostigmine overwogen worden. Aangezien toediening hiervan echter gemakkelijk tot overdosering en ernstige complicaties (ritmestoornissen, convulsies en coma) kan leiden, zijn wel voorzorgsmaatregelen noodzakelijk. Toediening dient te geschieden op een intensivecareafdeling onder monitorbewaking en met de mogelijkheid tot beademing. Voor dit type intoxicaties geldt vaak het aloude adagium dat het middel erger kan zijn dan de kwaal en voorzichtigheid is dus geboden.

I. de Vries
J. Meulenbelt

Heerlen, juni 1997,

Het advies van De Vries en Meulenbelt om de behandeling met fysostigmine te verrichten op een intensive-careafdeling ondersteunen wij; dit wordt ook in de literatuur beschreven.12

Voor hun advies om de tijdslimiet voor een maagspoeling te verkorten tot 6 uur vonden wij geen ondersteuning. Integendeel, verschillende auteurs bevelen een limiet van 48 uur aan. Daarbij moet worden aangetekend dat deze aanbevelingen gebaseerd lijken te zijn op consensus en niet op klinische onderzoeken.34 Overigens is het opvallend dat klinisch onderzoek naar deze veelvoorkomende intoxicatie vrijwel geheel ontbreekt.

P.F.M. Koevoets
P.N. van Harten
Literatuur
  1. De Mas CR. Toxicologischer Notfall: die Stechapfelintoxication unter dem Bild einer acuten Psychose. Intensiv Notfallbehandl 1994;3:143-4.

  2. Lipowski ZJ. Delirium. Acute confusional states. New York: Oxford University Press, 1990:229-35.

  3. Vanderhoff BT, Mosser KH. Jimson weed toxicity: management of anticholinergic plant ingestion. Am Fam Physician 1992;46:526-30.

  4. Hanna JP, Schmidley JW, Braselton jr WE. Datura delirium. Clin Neuropharmacol 1992;15:109-13.