Casus
Twee gezonde mannelijke vrijwilligers, 28 en 32 jaar oud, ondergingen vlak na elkaar een bronchoscopische longwassing in het kader van geneesmiddelenonderzoek. De ene man had nooit gerookt, de andere rookte sinds zijn 16e jaar ruim 20 sigaretten per dag. Beiden werden door een keuringsarts van een onafhankelijke instantie goedgekeurd voor een farmacokinetisch onderzoek dat plaatsvond in het kader van preregistratiegeneesmiddelenonderzoek. Daarbij werd in bloed, speeksel, neuswassings- en longwassingsvloeistof de penetratie van een neuraminidaseremmer in hoge en lage luchtwegen bestudeerd. Bij dit onderzoek deden zich geen complicaties voor. De twee verzamelpotten die zijn afgebeeld in de figuur zijn gevuld met…
(Geen onderwerp)
Nijmegen, september 2000,
De meest voorkomende oorzaak van een roodbruine verkleuring van bronchiale lavagevloeistof - als getoond in de figuur bij de bijdrage van Van der Werf et al. (2000:1868) - is accidentele en onbedoelde bijmenging van een weinig bloed, dat vrij kan komen tijdens het manoeuvreren van de tip van de bronchoscoop in de luchtwegen. Dat roken op zich of gebruik van farmaca door een roker de oorzaak van een dergelijke verkleuring zou zijn, kan men niet accepteren tenzij bloedbijmenging is uitgesloten (hemoglobinebepaling) of een andere kleurstof kan worden aangetoond. Aan deze voorwaarde is niet voldaan.
(Geen onderwerp)
Groningen, oktober 2000,
Verkleuring van bronchoalveolaire lavagevloeistof heeft een uitgebreide differentiaaldiagnose. Verkleuring door bloed kan in het beschreven geval om verschillende redenen uitgesloten worden geacht. Allereerst is de verkleuring bruinzwart - niet rood, zoals bij bloed gezien wordt. De resultaten van de celanalyse (met conventionele microscopie en flowcytometrie) en van de chemische analyse van de lavagevloeistof waren bij al onze proefpersonen bekend. De uitslagen bij onze rokende proefpersoon pasten niet bij bloeding als oorzaak van verkleuring van bronchoalveolaire lavagevloeistof: noch rode bloedcellen, noch hemoglobine werden aangetoond. Verkleuring van lavagevloeistof als gevolg van een bloeding, ontstaan door onbedoelde beschadiging tijdens de procedure, kan meestal gemakkelijk onderkend worden. Anders dan bij bloedverlies dat veroorzaakt is door bloeding op alveolair niveau, wordt bij luchtwegbeschadiging de tijdens voortgaande lavage verkregen vloeistof steeds minder bloederig.1 2 Bij onze proefpersoon was de verkleuring in alle opeenvolgende teruggezogen monsters diffuus aanwezig.
Er is aangetoond dat bij ‘gezonde rokers’ het aantal alveolaire macrofagen, neutrofiele granulocyten en proïnflammatoire cytokinen zoals interleukine-8 is toegenomen ten opzichte van niet-rokers,3 terwijl er ook aanwijzingen zijn dat de chemische samenstelling van surfactans bij deze rokers veranderd is ten opzichte van niet-rokers.4 Het is onder veel onderzoekers al langer bekend dat de bruinzwarte verkleuring van bronchoalveolaire lavagevloeistof typisch wordt gezien bij rokers, maar literatuur hierover is ons niet bekend.
Stienstra Y, Fijen JW, Cohen Tervaert JW, Dankbaar H, Zijlstra JG, Werf TS van der. Longbloedingen met respiratoire insufficiëntie bij Henoch-Schönlein-purpura. [LITREF JAARGANG="2000" PAGINA="617-22"]Ned Tijdschr Geneeskd 2000;144:617-22.[/LITREF]
Werf TS van der. Diffuse alveolar hemorrhage in the ICU. In: Vincent JL, editor. Yearbook of intensive care and emergency medicine 2000. Berlijn: Springer Verlag; 2000. p. 247-55.
Morrison D, Strieter RM, Donnelly SC, Burdick MD, Kunkel SL, MacNee W. Neutrophil chemokines in bronchoalveolar lavage fluid and leukocyte-conditioned medium from nonsmokers and smokers. Eur Respir J 1998;12:1067-72.
Zetterberg G, Curstedt T, Eklund A. A possible alteration of surfactant in broncho-alveolar lavage fluid from healthy smokers compared to non-smokers and patients with sarcoidosis. Sarcoidosis 1995;12:46-50.