Bruikbaarheid van de 'Mini-mental state examination' voor het vaststellen van dementie; onderzoek naar de criteriumvaliditeit in een Nederlandse plattelandspopulatie

To establish the criterion validity of the MMSE for dementia in a community-based population.

Design

Descriptive.

Setting

Eight rural general practices and eight adherent institutions for long-term care near Zwolle, the Netherlands.

Methods

In the first (screening) stage, the MMSE was applied, in the second (diagnostic) stage the ‘Cambridge examination for mental disorders of the elderly’ (CAMDEX) was used. After exclusion of subjects with clinically relevant impairment of hearing and (or) vision, analyses were based on 2151 screened subjects. Based on a non-proportional, stratified randomized sampling procedure using the MMSE score as the stratification variable, 390 of the screened subjects were examined with the CAMDEX. Seventy-seven cases of DSM-III-R dementia were identified. Based on 390 paired observations the relationship between MMSE score and DSM-III-R dementia was modelled by logistic regression. After extrapolation of this relationship to the total screened population, sensitivity and specificity figures were calculated at several cut-offs of the MMSE, and Receiver Operating Characteristic (ROC) curves were constructed for the total population as well as for four subpopulations. (men, women, < 80, ≥ 80 years).

Results

At the cut-off of 2324, sensitivity was 0.76 and specificity 0.91 in the total population. However, the criterion validity of the MMSE varied substantially between the four sex-age combinations. Criterion validity was especially poor for women in the younger age range.

Conclusion

The MMSE has only limited value in clinical practice. Use of uniform cut-offs has to be rejected.

Samenvatting

Doel

Vaststellen van de criteriumvaliditeit (sensitiviteit en specificiteit) van de ‘Mini-mental state examination’ (MMSE) voor dementie in een algemene populatie.

Opzet

Beschrijvend.

Plaats

Acht huisartspraktijken in de gemeenten Dalfsen en Heerde, zes verpleeghuizen en twee algemeen psychiatrische ziekenhuizen met deze gemeenten als verzorgingsgebied.

Methode

In de eerste (screenings)fase van het onderzoek werd de MMSE toegepast, in de tweede (diagnostische) fase werd een gestandaardiseerde dementiediagnose conform DSM-III-R-criteria gesteld met behulp van de ‘Cambridge examination for mental disorders of the elderly’ (CAMDEX). Na uitsluiting van personen met gehoor- en gezichtsproblemen werden de analysen gebaseerd op de gegevens van 2151 gescreende personen, van wie door middel van een niet-proportionele gestratificeerde ‘random’-steekproef met de MMSE-score als stratificatievariabele 390 personen werden onderzocht met de CAMDEX. Bij 77 patiënten werd de DSM-III-R-diagnose ‘dementie’ gesteld. Op basis van 390 gepaarde waarnemingen werd de relatie tussen de MMSE-score en de kans op dementie logistisch gemodelleerd. Door deze relatie te extrapoleren naar de totale gescreende populatie werden sensitiviteits- en specificiteitscijfers berekend bij verschillende afkappunten, en werden ‘receiver operating characteristic’(ROC)-curven geconstrueerd voor de totale populatie en vier subpopulaties naar leeftijd (< 80 en ≥ 80 jaar) en geslacht.

Resultaten

Bij het klassieke afkappunt 2324 voor het onderscheid tussen géén en lichte cognitieve achteruitgang bedroegen sensitiviteit en specificiteit respectievelijk 0,76 en 0,91 in de totale populatie. De criteriumvaliditeit verschilde sterk voor de vier subpopulaties en was slecht bij vrouwen jonger dan 80 jaar.

Conclusie

In de klinische praktijk moet de MMSE als aanvullend instrument met voorzichtigheid gehanteerd worden. Daarbij dient men geen vaste afkappunten toe te passen.