Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Berichten in Nederlandse nationale kranten naar aanleiding van artikelen uit medisch-wetenschappelijke tijdschriften

B.T. van Maldegem
A.J.P.M. Overbeke
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:1969-72
Abstract
Abstract
Sluiten
Reports in Dutch newspapers prompted by articles from medical-scientific journals

To gain an impression of the frequency and nature of reports in Dutch newspapers about publications in medical-scientific journals.

Design

Retrospective, descriptive.

Methods

Press reports appearing during February to July 1995 in the internal and external collections of newspaper cuttings of the Ministry of Public Health, Welfare and Sports, both composed of reports from, among other things, nine popular evening and morning newspapers, were examined for articles that had been prompted directly by medical publications; this study was carried out in the editorial offices of the Dutch Journal of Medicine (NTvG). The title of the publication and the report, the name of the newspaper and the name of the journal were recorded.

Results

In all, 34 reports prompted by 27 different articles were found, most of them (21) written in reference to publications in The New England Journal of Medicine, followed by the NTvG (15). The list was headed by socially relevant subjects such as cancer and aids (29 and 12, respectively, of the reports). The Telegraaf and the Volkskrant contained the largest numbers of reports (both 18) and nearly all newspapers used journals published in either English or Dutch.

Conclusion

Dutch newspapers regularly use articles from various medical-scientific journals published in English and in Dutch as a direct source for reporting. Most attention was given to socially relevant subjects such as cancer and aids.

Samenvatting

Doel

Een indruk verkrijgen van de frequentie en aard van berichtgeving in Nederlandse dagbladen over publicaties in medisch-wetenschappelijke tijdschriften.

Opzet

Retrospectief, descriptief.

Methoden

Persberichten die gedurende februari-juli 1995 verschenen in de interne en externe knipselkrant van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, welke beide zijn samengesteld uit berichten van onder meer 9 populaire avond- en ochtendbladen, werden onderzocht op berichten die direct naar aanleiding van medische publicaties werden geschreven; het onderzoek vond plaats op het redactiekantoor van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG). De titel van de publicatie en het bericht, de naam van het dagblad en die van het tijdschrift werden genoteerd.

Resultaten

In totaal werden 34 berichten naar aanleiding van 27 verschillende artikelen gevonden, waarvan de meeste (21) werden geschreven naar aanleiding van publicaties uit The New England Journal of Medicine, gevolgd door het NTvG (15). Maatschappelijk relevante onderwerpen zoals kanker en aids kwamen het meest (respectievelijk 29 en 12 van de berichten) aan bod. De Telegraaf en de Volkskrant vermeldden de meeste berichten (beide 18) en bijna alle kranten maakten van zowel Engels- als Nederlandstalige tijdschriften gebruik.

Conclusie

Nederlandse dagbladen gebruiken geregeld artikelen uit verscheidene Engels- en Nederlandstalige medisch-wetenschappelijke tijdschriften als directe bron voor berichtgeving. Hierbij komen met name maatschappelijk relevante onderwerpen zoals kanker en aids aan bod.

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 39 1999

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:1969-72
Vakgebied
Publieke gezondheidszorg
Auteursinformatie

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Amsterdam.

Mw.B.T.van Maldegem, arts-stagiair (thans: assistent-geneeskundige, Academisch Ziekenhuis Vrije Universiteit, afd. Kindergeneeskunde, Amsterdam); prof.dr.A.J.P.M.Overbeke, uitvoerend hoofdredacteur.

Contact mw.B.T.van Maldegem, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, Postbus 75971, 1070 AZ Amsterdam

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Rotterdam, oktober 1999,

In het artikel van Van Maldegem en Overbeke (1999:1969-72) is, vrees ik, een onderzoeksmethode gehanteerd die nog geen 10% van de gezochte artikelen heeft opgeleverd. De auteurs gebruikten twee knipselkranten van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om over een periode van een half jaar (februari-juli 1995) krantenartikelen op te sporen die voldeden aan de volgende criteria: (a) ze moesten geschreven zijn naar aanleiding van een medisch-wetenschappelijke publicatie en (b) hetartikel en het tijdschrift moesten vermeld zijn. Voor NRC Handelsblad leverde dat 3 artikelen op. Hadden de auteurs niet een knipselkrant, maar de krant zelf als bron gebruikt, dan hadden zij voor alleen de eerste twee maanden en alleen in de bijlage ‘Wetenschap & Onderwijs’ van NRC Handelsblad al 14 artikelen gevonden. Het tempo van publiceren van wetenschappelijk nieuws in NRC Handelsblad zal in de vier maanden daarna niet veel zijn veranderd, maar dat is voorlopig een vermoeden.

De in februari en maart 1995 gepubliceerde krantenartikelen die aan de criteria voldeden, waren de volgende (eerst wordt het onderwerp genoemd, gevolgd door de bron tussen haakjes): vondst van genen voor slechthorendheid (Science), test op prostaatkanker (British Medical Journal), groeifactoren als therapie bij de ziekte van Parkinson (Nature), zin van therapieën voor acute lage rugpijn (The New England Journal of Medicine (N Engl J Med)), muismodel voor de ziekte van Alzheimer (Nature), loopgravenkoorts bij zwervende alcoholisten (N Engl J Med), type kleurenblindheid vastgesteld in ogen van overledene (Science), opsporing van kankercellen in operatiegebied (N Engl J Med), Barker-hypothese (British Medical Journal), schadelijkheid van jojo-effect bij lijnen (N Engl J Med), oorzaken van osteoporose (N Engl J Med), verband tussen roken, drinken en kanker (N Engl J Med), behandeling van maagkanker (The Lancet) en posttraumatische stressstoornis (Clinical Neuropsychology).

Het tweede en het derde artikel zijn ook door de VWS-knipseldienst gevonden.

W. Köhler,
B.T.
van Maldegem

Amsterdam, november 1999,

Köhler bekritiseert de door ons gebruikte knipselkrant als bron voor persberichten naar aanleiding van artikelen uit medisch-wetenschappelijke tijdschriften. Wij zijn het met hem eens dat het beter geweest zou zijn alle afzonderlijke dagbladen te screenen op het vóórkomen van deze berichten. Deze methode is echter zo arbeidsintensief dat die voor ons niet haalbaar zou zijn geweest. De knipselkrant leek ons een goed alternatief, temeer omdat de samenstellers vermeldden dat hiervoor gebruik wordt gemaakt van alle berichten omtrent volksgezondheid, welzijn en sport uit 9 populaire dagbladen. Het door Köhler gevonden aantal berichten overtreft inderdaad ver het door ons genoemde aantal. Hij vermeldt dat de door hem gevonden berichten aan de in het onderzoek gehanteerde criteria voldoen, wat dus ook inhoudt dat in het bericht zowel het tijdschrift als de titel van het artikel werd genoemd. Mogelijkerwijs heeft hij, analoog aan onze opsomming van berichten, de titel van het tijdschriftartikel als selectiecriterium weggelaten. Indien echter in deze berichten de titel van het artikel niet werd genoemd, werden deze niet bij ons onderzoek betrokken; dit zou het verschil in het aantal gevonden artikelen kunnen verklaren.

B.T. van Maldegem
A.J.P.M. Overbeke