Astma en zwangerschap

Pregnancy is accompanied by physiological hyperventilation that may be perceived as shortness of breath; causes are a reduced residual capacity and a reduced expiratory reserve volume due to the swelling uterus, and a larger tidal volume due to increase of the progesterone concentration and of the chemosensitivity to CO₂ and O₂. Fatigue, lowered exercise tolerance and orthopnoea also may occur, as do basal crepitations at auscultation.

In pregnant asthma patients the symptoms may either improve greatly or become aggravated. During an asthma attack the foetus is exposed to hypoxaemia, which may be worsened by a decreased uteroplacental blood circulation in case of maternal alkalosis. Poorly controlled asthma has a stronger adverse effect on the unborn child than the judicious use of anti-asthma drugs.

Safe drugs against asthma during pregnancy, around parturition and during breast feeding, are cromoglycic acid and ipratropium; relatively safe drugs are short-acting beta-sympathicomimetics, inhalation corticosteroids and systemic corticosteroids, as well as theophylline from the second trimester; use of long-acting beta-sympathicomimetics is advised against.

Samenvatting

Tijdens zwangerschap ontstaat een fysiologische hyperventilatie die kan worden waargenomen als kortademigheid; oorzaken zijn een kleinere functionele residuale capaciteit en een kleiner expiratoir reservevolume ten gevolge van een groter wordende uterus, en een groter ademminuutvolume door een verhoogde progesteronconcentratie en een toegenomen chemosensitiviteit voor CO₂ en O₂. Ook klachten van vermoeidheid, verminderde inspanningstolerantie en orthopnoe kunnen optreden, evenals basale crepitaties bij auscultatie.

Bij zwangeren met astma kunnen de klachten sterk verbeteren of verslechteren. Bij een astma-aanval wordt de foetus blootgesteld aan hypoxemie, eventueel verergerd door een afgenomen uteroplacentaire bloedstroom bij maternale alkalose. Een slecht gecontroleerd astma is nadeliger voor het ongeboren kind dan het oordeelkundig gebruik van medicijnen tegen astma.

Veilige medicamenten tegen astma tijdens de zwangerschap, rond de partus en tijdens lactatie zijn cromoglicinezuur en ipratropium; relatief veilig zijn kortwerkende β-sympathicomimetica, inhalatiecorticosteroïden en systemische corticosteroïden, evenals theofylline vanaf het tweede trimester; het gebruik van langwerkende β-sympathicomimetica wordt afgeraden.