Antirookbeleid

Mijn schoonvader, die bij ons op bezoek was, werd bestraffend toegesproken toen hij op het buitenterrein van het Getty Museum in Los Angeles een sigaartje opstak. Rookverbod. In Californië is op veel plaatsen het roken binnen én buiten verboden. Zo ook op het strand in Santa Monica, waar voorheen veel tijd en geld werd besteed aan het verwijderen van sigarettenpeuken uit het zand.

De rookverboden in Californië hebben al een lange geschiedenis. In 1995 werd in Californië de ‘Smoke-free workplace law’ ingevoerd en 3 jaar later werd de horeca volledig rookvrij. Een aantal jaren eerder was ‘Proposition 99’ van de ‘Tobacco tax and health protection act’ aangenomen nadat een meerderheid van de Californische bevolking vóór had gestemd. De overheid verhoogde de belasting op een pakje sigaretten met 25 dollarcent en daarnaast kwam er een verbod op sigarettenautomaten in openbare ruimtes en op de verkoop van losse sigaretten. De opbrengst van de extra belasting ging naar de gezondheidszorg en antirookcampagnes. Californië heeft ook vergaande wetgeving op het gebied van roken in privéruimtes: op sommige plaatsen mogen mensen zelfs in hun eigen appartement niet roken. Dit beleid is afgedwongen door bewoners zelf, die last hadden van rook uit nabijgelegen appartementen. Als gevolg van dit krachtige antirookbeleid is het aantal rokers fors gedaald: in 1985 rookte nog 28% van de volwassen inwoners van Californië, maar inmiddels bedraagt dit percentage 12.

Ondanks deze inspanningen is Californië geen voorloper meer op het gebied van een streng en effectief antirookbeleid; 23 staten doen het inmiddels beter. Voor het eerst in 14 jaar waagt Californië een nieuwe poging door de prijs van een pakje sigaretten met 1 dollar te verhogen. Daarvoor moet de bevolking stemmen in een referendum. In maart was 67% van de bevolking vóór. Sindsdien bestoken de radio en televisie de bevolking met spotjes van tegenstanders onder leiding van 2 grote tabaksfabrikanten, Philip Morris en R.J. Reynolds. In totaal is 46,7 miljoen dollar opgehaald door de ‘tegenstanders’ en daarmee kunnen heel veel spotjes betaald worden. De voorstanders kwamen aanzienlijk later op gang en moeten het met minder geld doen: 12,2 miljoen dollar. Opeens is nog maar 53% van de bevolking voorstander van de belastingverhoging. Tabaksgeld koopt dus alles. Ook in Nederland heeft de tabaksindustrie veel invloed. Zembla liet vorig jaar in de documentaire Minister van Tabak zien dat er sterke banden bestaan tussen het ministerie van VWS en de tabaksindustrie. Nederland loopt achter als het gaat om een effectief antirookbeleid; 1 op de 4 volwassen Nederlanders rookt. Veel rokers starten als tiener en raken verslaafd aan de nicotine, die fabrikanten moedwillig aan sigaretten toevoegen.

Mijn oproep aan de nieuwe minister van VWS: verhoog de accijns op sigaretten en zorg voor een maximale uitbreiding van het rookverbod. Slecht voor de tabaksindustrie, maar heel erg goed voor de gezondheid van heel veel rokende en meerokende Nederlanders.