Acne vulgaris: endocriene aspecten

Klinische praktijk
O.M. Dekkers
B.H. Thio
J.A. Romijn
J.W.A. Smit
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1281-5
Abstract

Samenvatting

- Androgenen spelen een belangrijke pathofysiologische rol bij de ontwikkeling van acne vulgaris. Androgeenspiegels zijn bij patiënten met acne hoger dan bij controlepersonen en patiënten met een androgeeninsensitiviteitssyndroom krijgen geen acne.

- Lokale factoren spelen een rol bij de ontwikkeling van acne vulgaris, naast de plasmaspiegels van androgenen.

- De huid bevat de enzymen om de meest werkzame androgenen (testosteron en dihydrotestosteron) te vormen uit precursorhormonen. Hiermee is op lokaal niveau regulatie van de androgeensynthese mogelijk. De androgene effecten in de huid zijn daardoor een resultante van de plasmabeschikbaarheid van androgenen, enzymactiviteit op lokaal niveau en androgeenreceptoren.

- Sommige endocriene aandoeningen kunnen gepaard gaan met acne. Hierbij heeft het polycysteus-ovariumsyndroom de hoogst prevalentie: 10-20 van de vrouwen met persisterende acne na de puberteit heeft dit syndroom.

- De hormonale therapie is gericht op remming van de androgeenproductie (met oestrogenen) of blokkade van de androgeenreceptoren (met cyproteron, spironolacton).

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1281-5

Auteursinformatie

Leids Universitair Medisch Centrum, afd. Endocrinologie, Postbus 9600, 2300 RC Leiden.

Hr.O.M.Dekkers, assistent-geneeskundige; hr.prof.dr.J.A.Romijn en hr.dr.J.W.A.Smit, internisten-endocrinologen.

Erasmus MC-Centrum, afd. Dermatologie, Rotterdam.

Hr.dr.B.H.Thio, dermatoloog.

Contact hr.O.M.Dekkers (o.m.dekkers@lumc.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

C.J.W.
van Ginkel

Bilthoven, juni 2006,

Dekkers et al. (2006:1281-5) noemen verschillende argumenten voor de causale relatie tussen androgenen en het ontstaan van acne. Ter aanvulling en ondersteuning van deze relatie wil ik de volgende casus naar voren brengen.

Een 20-jarige jongeman presenteert zich op mijn spreekuur wegens een vrij acute uitbarsting van uitgebreide acne conglobata verspreid over de gehele rug, meer dan over de borst, met daarnaast opvallende striae. Verder was hij gezond en gebruikte hij geen medicijnen. Bij doorvragen evenwel bleken de huidklachten begonnen te zijn nadat hij voor zijn hobby bodybuilding doping was gaan gebruiken. De intramusculair toegediende doping bevatte tenminste testosteron en nandrolon(decanoaat) (anabool steroïde). Een behandeling gedurende een halfjaar met oraal isotretinoïne (0,6 mg/kg/dag) was nodig om het huidbeeld tot rust te brengen; daarnaast werd vanzelfsprekend het dopinggebruik gestaakt.

Enerzijds onderstreept deze casus de causale relatie tussen anabolen of androgenen en acne, anderzijds vormt deze casus een praktische reminder om bij een ongekend heftige uitbarsting van acne te informeren naar hobby’s en eventueel dopinggebruik.

C.J.W. van Ginkel

Leiden, juli 2006,

Collega Van Ginkel beschrijft een casus die een mooie illustratie vormt van het effect van androgenen op het ontstaan van acne vulgaris. Toediening van anabole steroïden, waarvan testosteron een substantieel bestanddeel is, is een vorm van exogeen hyperandrogenisme. Onder gebruikers van anabole steroïden is acne vulgaris geen zeldzame bijwerking.1 2 Het verdient daarom zeker aanbeveling bij patiënten met acne vulgaris bij de anamnese te vragen naar hobby’s, voedingssupplementen en spierversterkende middelen.

O.M. Dekkers
Literatuur
  1. Hartgens F, Kuipers H. Effects of androgenic-anabolic steroids in athletes. Sports Med. 2004;34:513-54.

  2. Scott 3rd MJ, Scott AM. Effects of anabolic-androgenic steroids on the pilosebaceous unit. Cutis. 1992;50:113-6.