Ursodeoxycholzuur: geschiedenis en klinische toepassingen

Een rechtopstaande beer in een besneeuwd bos.
Ulrich Beuers
David C. Trampert
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6970
Abstract

Het fysiologische galzuur ursodeoxycholzuur wordt tegenwoordig voorgeschreven aan patiënten met cholestatische leverziekten en galsteenlijden. Al tijdens de Tang-dynastie werd het uit berengal gewonnen galzuur gewaardeerd om zijn anticholestatische eigenschappen. Zodoende volgt een blik op de geschiedenis, het werkingsmechanisme en de huidige klinische toepassingen.

Ursodeoxycholzuur (UDCA; 3α,7β-dihydroxy-5β-cholaanzuur) is een fysiologisch galzuur dat 1-3% van de totale galzuurpool in de enterohepatische circulatie beslaat, vooral in de vorm van glycineconjugaat (GUDCA) of taurineconjugaat (TUDCA).1 Het voorvoegsel ‘urso-’ is afgeleid van ‘ursus’, het Latijnse woord voor beer. Welke geschiedenis zit daarachter?

Berengal

Al meer dan duizend jaar geleden – ten tijde van de Tang-dynastie (618-907 A.D.), toen de Chinese dichtkunst een hoogtepunt bereikte – werd UDCA in de vorm van gedroogd poeder van gal van de zwarte beer in China aanbevolen als geneesmiddel voor de behandeling van leverziekten en andere kwalen.2 In de ‘Tang Materia Medica’, de eerste farmacopee ter wereld, stond: ‘berengal die bitter smaakt, mag gebruikt worden om geelzucht te behandelen… alsmede onbehandelbare diarree in de zomer en hartpijn…’.2 UDCA beslaat – anders dan bij de mens – 60% van de totale galzuurpool in de Chinese zwarte beer en is hiermee het…

Auteursinformatie

Amsterdam UMC, Amsterdam; Gastroenterology Endocrinology Metabolism (AGEM) Research Institute; Tytgat Institute for Liver and Intestinal Research, Department of Gastroenterology and Hepatology, Amsterdam: prof. dr. U. Beuers, mdl-arts/internist; drs. D.C. Trampert, arts-onderzoeker.

Contact U. Beuers (u.h.beuers@amsterdamumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.

Auteur Belangenverstrengeling
Ulrich Beuers ICMJE-formulier
David C. Trampert ICMJE-formulier
Ursodeoxycholzuur na bariatrische chirurgie
Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

harold jitschak
bueno de mesquita

Momenteel krijgen 2 patiënten met Huntington  UDCA  van mij.

Nog te kort om iets over de resultaten te kunnen schrijven

De uitwerpselen van vleernuizen schijnen ook een lange historie te hebben voor de behandeling van nachtblindheid. Lang aan gezien als dom bijgeloof totdat bij onderzoek bleek dat deze een hoog gehalte aan vitamine A bevatten.
Inderdaad meer  humiliteit zou onze geneeskunde "sieren"!

Harold Jitschak Bueno de Mesquita