Uitbraak van voedselgerelateerde botulisme op een minicruise

In the Netherlands, an outbreak of 7 documented cases of food borne botulism was observed among travelers, all adults, returning from a mini-cruise in the Mediterranean Sea. The spectrum of disease ranged from subtle bulbar paresis to deregulation of the autonomic nerve system, severe oculobulbar paralysis and generalized muscle weakness. The typical clinical presentation plus the information that the patients shared their daily meals, together with detection of Clostridium botulinum type B in the feces in 4 of them, confirmed the cause of the outbreak. The most severely affected patients were treated with antitoxin and supportive care. No patient needed mechanical ventilation. Although sporadic cases have been reported, outbreaks of foodborne botulism have not occurred in the Netherlands over the past decades. However, with increasing numbers of people travelling to areas with a higher prevalence, physicians should be able to recognize botulism and to treat it appropriately.

Dames en Heren,

Botulisme is een zeldzaam, maar ernstig ziektebeeld dat optreedt na blootstelling aan het door Clostridium botulinum geproduceerde neurotoxine. Kenmerkend is de primair optredende oculobulbaire spierzwakte, gevolgd door een symmetrische afdalende zwakte van de extremiteiten met in ernstige gevallen zwakte van de ademhalingsspieren en noodzaak tot mechanische beademing.1 Blootstelling aan botulinetoxine kan optreden door: (a) inname van besmette etenswaren (voedselgerelateerd botulisme), (b) productie van toxine op door C. botulinum gekoloniseerde wondoppervlakten (wondbotulisme) en (c), bij zeer jonge kinderen, door productie van toxine na intestinale kolonisatie van C. botulinum (infantiel botulisme). In het Tijdschrift verschenen eerder al casuïstistische meldingen van deze twee laatstgenoemde vormen.2,3 Ook de mogelijkheid van het gebruik van botulinetoxine in het kader van bioterrorisme is beschreven.4

De klinische kenmerken van botulisme zijn in grote lijnen gelijk, ongeacht de ontstaanswijze. Tijdige herkenning, toediening van antitoxine en ondersteunende maatregelen, zo nodig op een intensievezorgafdeling, zijn…

Artikelinformatie

17 april 2009

In print verschenen in

week 16 2009

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B251

Vakgebied

Publieke gezondheidszorg

Auteursinformatie

Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden.

Afd. Infectieziekten: drs. M.G.J. de Boer en dr. L.G. Visser, internisten-infectiologen.

Afd. Interne Geneeskunde: dr. S.W. van Thiel, arts in opleiding tot internist.

Afd. Neurologie: drs. M.A. van Rijn, arts in opleiding tot neuroloog.

Isala klinieken, afd. Interne Geneeskunde, Zwolle.

Dr. J. Lambert, internist.

Rijnstate Ziekenhuis, afd. Interne Geneeskunde, Arnhem.

Dr. C. Richter, internist.

Westfriesgasthuis, Medisch Microbiologisch Laboratorium, Hoorn.

Dr. B.U Ridwan, arts-microbioloog.

Wageningen Universiteit en Researchcentrum, Centraal Veterinair Instituut, Cluster Algemene Bacteriologie en Visziekten Divisie Bacteriologie & TSE’s, Lelystad.

Dr. H.J.I.J. Roest, hoofd Cluster Algemene Bacteriologie en Visziekten.

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Centrum Infectieziektenbestrijding, Bilthoven.

Drs. C.M. Swaan, arts infectieziektebestrijding.

Contact drs. M.G.J. de Boer (m.g.j.de_boer@lumc.nl)

Verantwoording

Dr. H. Schrijver, neuroloog in het Westfriesgasthuis, droeg bij aan het bijeenbrengen van klinische gegevens en dr. J.J.G.M. Verschuuren, neuroloog in het Leids Universitair Medisch Centrum, gaf commentaar op het manuscript.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 25 januari 2009