Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Superieure gezondheid door superfoods en diëten

Kan de wetenschap concurreren met voedingshypes?
Klinische praktijk
Liesbeth A. Smit
Rob van Berkel
Citeer dit artikel als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D5457
Abstract
Abstract
Sluiten
Food hypes and claims to superior health

Food hypes can be described as a food, nutrient or diet that is popularized by (social) media or a person with a large following, often only popular for a short period of time. We discuss the historical context of one of the most popular food hypes: weight-loss diets based on carbohydrate reduction. Supporters of these low-carbohydrate diets claim that they suppress appetite, increase energy expenditure, stimulate fat loss and are superior to other diets in terms of weight loss. We checked these claims against the available scientific evidence and put them into context of a whole-foods based approach. Studies show that low-carbohydrate diets are no more effective than other energy-restricted diets for weight loss. Furthermore, few popular weight-loss hypes are successful in the long term. We propose that the focus on macronutrients is counterproductive in efforts to promote a healthy diet and sustained weight loss.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Samenvatting

  • Dankzij overtuigende gezondheidsclaims en inspanningen van de (sociale) media of een persoon kunnen bepaalde voedingsmiddelen, voedingsstoffen en diëten een ware hype veroorzaken.
  • Volgens aanhangers van koolhydraatarme diëten is koolhydraatbeperking wat betreft gewichtsverlies superieur aan andere diëten, zoals vetarme diëten, en aan het algemene advies om de energie-inname te beperken.
  • Er wordt verder beweerd dat een koolhydraatarm dieet de eetlust onderdrukt, het energieverbruik verhoogt en het vetverlies stimuleert.
  • Op basis van de beschikbare wetenschappelijke literatuur concluderen wij dat koolhydraatarme diëten niet superieur zijn aan andere diëten wat betreft gewichtsverlies; de overige claims zijn niet of onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd.
  • Er is sterk wetenschappelijk bewijs dat algehele gezondheid niet afhangt van de verhouding tussen macronutriënten of individuele voedingsstoffen, maar van het totale eetpatroon.

Artikelinformatie

Aanvaard op
Gepubliceerd op
In print verschenen in
week 51 2020
Citeer dit artikel als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164:D5457
Vakgebied
Voeding

Auteursinformatie

The Online Scientist, Schiedam: L.A. Smit, MSc, voedingswetenschapper. Rob van Berkel Voeding & Gezondheid, Schaijk: R. van Berkel, onderzoeksdiëtist.

Contact L.A. Smit

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Liesbeth A. Smit ICMJE-formulier
Rob van Berkel ICMJE-formulier

Reacties

Karen
Freijer

18 december 2020 - 17:53

Wat een goede conclusie. Helaas is het nog steeds zo dat iedereen voedingsadviezen mag geven, ook al kan dit levensgevaarlijk zijn. Voeding is een complex en uitdagend vak waarvoor een opleiding van minimaal 4 jaar hbo niveau nodig is om te kunnen begrijpen hoe complex dit vakgebied is. Er kan zelfs heel veel schade aangericht worden als er verkeerde voedingsadviezen opgevolgd worden - deze nadelige gevolgen zijn niet altijd op de korte termijn te bemerken en hoe langer iemand verkeerde voeding tot zich neemt, hoe moeilijker de schade te herstellen is. Voeding is de benzine en olie van ons lichaam - zowel de hoeveelheden als de kwaliteit van de voedingsstoffen zijn belangrijk om "de auto (ons lichaam)" te kunnen laten rijden. Iedereen weet dat zonder voeding, het leven ophoudt. Zo is het ook dat onvolwaardige voeding/verkeerde voeding zal resulteren in schade. Om ervoor te kunnen zorgen dat de patiënt een optimale zorg krijgt, is het noodzakelijk dat de juiste zorg op het juiste moment ingezet wordt. Dit is alleen te bereiken als een ieder de focus houdt op het vakgebied waarvoor hij/zij is opgeleid en de kennis en kunde van een ander vakgebied inroept door een daarvoor opgeleide professional tijdig in te zetten - lang leve de multidisciplinaire aanpak. Zo zijn een voedingswetenschapper en diëtist de opgeleide professionals op het gebied van voeding: de voedingswetenschapper op gebied van onderzoek en de diëtist weet exact hoe de wetenschap om te zetten in praktische adviezen voor de betreffende patiënt. De artsenwijzer - https://www.artsenwijzerdietetiek.nl/ - is een handige tool voor artsen waarin per ziekte/aandoening te zien is, wanneer algemene voedingsadviezen volgens de richtlijn goede voeding (Schijf van 5 van Voedingscentrum) volstaan en wannneer een dietist ingezet zou moeten worden. Ook wordt helaas nog teveel onderschat welke schade er kan ontstaan als geen rekening gehouden wordt met de mogelijke interacties van voeding en medicatie. Kennis bundelen is hiervoor echt nodig: samenwerking van diëtist met arts. In het ETZ te Tilburg is hiervoor zelfs een nieuwe functie van farmadiëtist tot stand gekomen omdat duidelijk is hoeveel ellende voorkomen kan worden als deze kennis gebruikt wordt. 

Kortom laten we als professionals ervoor zorgen dat de patiënt/cliënt de jusite zorg krijgt (multidisciplinaire aanpak) en deze hierop kan vertrouwen zodat zelf 'shoppen' in het oerwoud van gevaarlijke voedingsadviezen niet nodig is. Hiermee kunnen we veel ellende, onnodige tijd en geld besparen voor zowel de patiënt/cliënt als de zorgprofessionals.

Karen Freijer, algemeen manager Partnerschap Overgewicht Nederland (PON)