Rifaximine is effectief bij prikkelbaredarmsyndroom

Waarom dit onderzoek?

Het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) komt frequent voor en wordt gekenmerkt door terugkerende klachten van buikpijn, opgeblazen gevoel en veranderd defecatiepatroon. Tot op heden is er geen bewezen effectieve behandeling. Veranderingen in de microbiota van de darm zouden mogelijk PDS veroorzaken.

Onderzoeksvraag

Vermindert het antibioticum rifaximine de klachten bij PDS patiënten zonder obstipatie?

Hoe werd dit onderzocht?

In 2 dubbelblinde, gerandomiseerde trials werden in totaal 1258 PDS patiënten zonder obstipatie onderzocht. Opvallend was dat patiënten met de hevigste klachten niet geïncludeerd werden; alleen patiënten die hun buikpijn en opgeblazen gevoel op een 7-puntsschaal een score 2-4,5 gaven, werden geïncludeerd. Patiënten kregen 14 dagen rifaximine 550 mg 3 dd of placebo en werden 12 weken gevolgd. De belangrijkste uitkomstmaat was vermindering van PDS-symptomen, gedefinieerd als vermindering van de klachten gedurende minimaal 2 weken per maand.

Belangrijkste resultaten

In de rifaximinegroep namen de PDS-klachten bij significant meer patiënten af dan in de placebogroep (figuur). Dit verschil bleef tot het einde van het onderzoek zichtbaar. Er waren geen verschillen in bijwerkingen tussen beide groepen.

Consequenties voor de praktijk

Rifaximine verminderde de klachten bij een subgroep van PDS-patiënten. Het is onduidelijk waarom de onderzoekers patiënten met de hevigste PDS-klachten en met obstipatie excludeerden. Een van de bijwerkingen van rifaximine is obstipatie, maar ook buikpijn, diarree en een opgeblazen gevoel behoren tot de bijwerkingen. Rifaximine is een breedspectrum antibioticum en nog niet geregistreerd op de Nederlandse markt. Om antibioticaresistentie en medicalisering te voorkomen, lijkt het verstandig om bij PDS-patiënten in eerste instantie leefstijladviezen te geven en het natuurlijk beloop af te wachten. Mocht dit onvoldoende zijn, dan kan rifaximine zeker een aanwinst zijn.