Referentiestandaarden in diagnostisch onderzoek: problemen en oplossingen

The accuracy of diagnostic tests is of utmost importance as biased test results may lead to wrong decisions in clinical practice.
In diagnostic accuracy research the results of a diagnostic test, model or strategy are compared to those of the reference standard, i.e. the best available method to determine whether a certain condition or disease is present or absent.
Problems with the reference standard lead to biased test results. The umbrella term for this is 'verification bias'.
Verification bias arises if the reference standard cannot be applied to all patients, if investigators use different reference standards or simply because there is no reference standard.
Correction of these problems is often possible, and, if it is applied in a transparent and reproducible fashion it will deliver useful diagnostic information.
Clinicians who use a diagnostic test should take possible verification bias into account.

Conflict of interest and financial support: ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

In de rubriek Stand van zaken verschijnen regelmatig bijdragen over methoden die gebruikt worden bij het opzetten van wetenschappelijk onderzoek. De artikelen in deze serie illustreren op begrijpelijke wijze wat een bepaalde methode behelst, zonder dat hier uitvoerige methodologische kennis voor nodig is. Zowel oude als nieuwe methodologische principes worden zo inzichtelijk gemaakt voor artsen die klinische onderzoeken goed willen interpreteren.

Samenvatting

De accuratesse van diagnostische tests is uitermate belangrijk, want vertekende testresultaten kunnen leiden tot verkeerde keuzes in de klinische praktijk.
In diagnostisch accuratesseonderzoek wordt een diagnostische test, model of strategie vergeleken met de referentiestandaard, dat wil zeggen de best mogelijke manier om de aan- of afwezigheid van de betreffende ziekte vast te stellen.
Problemen met de referentiestandaard leiden tot vertekening ('bias') in de resultaten van de onderzochte test. De overkoepelende term hiervoor is 'verificatiebias'.
Verificatiebias ontstaat doordat de referentiestandaard niet bij alle patiënten kan worden toegepast, doordat de onderzoekers verschillende referentiestandaarden gebruiken of doordat er überhaupt geen goede referentiestandaard is.
Vaak is er voor de genoemde problemen wel een correctiemogelijkheid die, als hij transparant en reproduceerbaar wordt toegepast, bruikbare diagnostische informatie oplevert.
Clinici die een diagnostische test gebruiken, moeten terdege rekening houden met mogelijke verificatiebias.