Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland. IV. SWAB-richtlijnen voor antimicrobiële therapie in het ziekenhuis bij volwassenen met sepsis

M.E.E. van Kasteren
E.E. Stobberingh
R. Janknegt
W.J.A. Wijnands
J.W.M. van der Meer
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:611-7
Abstract
Abstract
Sluiten
Optimizing antibiotics policy in the Netherlands. IV. Guidelines for empirical antimicrobial therapy in hospitals of sepsis in adults

- The Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB, Foundation Antibiotic Policy Team) issued guidelines for empirical antimicrobial therapy in the hospital of sepsis in adults.

- A distinction is made between sepsis in patients with and patients without neutropenia. Patients without neutropenia are subdivided according to the setting where they contracted sepsis: at home, in the hospital or in the intensive-care unit.

- Because of the diversity in antibiotic spectrum of the different classes of cephalosporins, they can be used in all the categories of sepsis.

- The use of antibiotics with a very broad spectrum, like carbapenems and piperacillin-tazobactam, or antibiotics which can be applied in infections with microorganisms difficult to treat, like quinolones and glycopeptides, is limited in the empirical treatment of sepsis in order to combat development of resistance.

- It is crucial to streamline antibiotic therapy as soon as the causative agent of the sepsis is known; this includes choosing an antibiotic with the narrowest possible spectrum.

Samenvatting

- De Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB) heeft richtlijnen opgesteld voor empirische antimicrobiële therapie in het ziekenhuis bij volwassen patiënten met sepsis.

- In de richtlijnen wordt onderscheid gemaakt tussen patiënten zonder en met neutropenie. Patiënten zonder neutropenie worden verder onderscheiden in patiënten met een sepsis van thuis, een sepsis ontstaan in het ziekenhuis en een sepsis ontstaan op de intensive-careafdeling.

- Door de diversiteit in hun werkingsspectrum zijn de cefalosporinen voor alle categorieën van sepsis toepasbaar.

- Om resistentievorming zoveel mogelijk te beperken worden antibiotica met een zeer breed spectrum, zoals de carbapenems en piperacilline-tazobactam, of antibiotica met een zeer specifiek toepassingsgebied, zoals de chinolonen en de glycopeptiden, slechts zeer beperkt ingezet bij de empirische behandeling van de patiënt met sepsis.

- Het is van cruciaal belang om, nadat de verwekker van de sepsis bekend geworden is, de therapie te stroomlijnen; dit gebeurt onder meer door te kiezen voor een antibioticum met een zo smal mogelijk, op de verwekker gericht spectrum.

Artikelinformatie
Aanvaard op
In print verschenen in
week 12 1999

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:611-7
Vakgebied
Geneesmiddelen
IC-geneeskunde
Interne vakken
Microbiologie
Auteursinformatie

Academisch Ziekenhuis, afd. Inwendige Geneeskunde, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen.

Mw.M.E.E.van Kasteren, internist; prof.dr.J.W.M.van der Meer, internist-infectioloog.

Universiteit Maastricht, vakgroep Medische Microbiologie en Bacteriologie, Maastricht.

Mw.dr.E.E.Stobberingh, medisch microbioloog.

Maaslandziekenhuis, afd. Klinische Farmacie, Sittard.

Dr.R.Janknegt, ziekenhuisapotheker.

Deventer Ziekenhuis, afd. Longziekten, Deventer.

Dr.W.J.A.Wijnands, longarts.

Contact mw.M.E.E.van Kasteren

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Utrecht, april 1999,

Het artikel van Van Kasteren et al. is een uitstekend initiatief om in Nederland het antibioticabeleid bij patiënten met sepsis te optimaliseren (1999:611-7). De referentie die voor de definitie van sepsis wordt aangehaald, is echter niet geheel juist weergegeven; de juiste versie volgt hierna.1 De consensus voor de definitie van ‘sepsis’ geeft een temperatuurscriterium aan van > 38°C of 36°C. Verder wordt behalve leukocytose ook leukopenie (< 4 × 109) als criterium gehanteerd. Tot slot wordt sepsis die in verband staat met orgaandisfunctie (lactaatacidose, oligurie, verminderd bewustzijn) ernstige (‘severe’) sepsis genoemd. ‘Sepsissyndroom’ is een verouderde term die niet meer gehanteerd wordt. Multiorgaanfalen wordt, gezien de reversibiliteit van het ziektebeeld, tegenwoordig multiorgaandisfunctiesyndroom (MODS) genoemd. Ofschoon criteria voor sepsis en het systemisch inflammatoir responssyndroom (SIRS) in de literatuur uitgebreid bekritiseerd zijn,2 lijkt het verstandig de consensuscriteria te hanteren tot een eventuele nieuwe consensus bereikt is.

H.J. van Leeuwen
Literatuur

  1. Bone RC, Balk RA, Cerra FB, Dellinger RP, Fein AM, Knaus WA, et al. Definitions for sepsis and organ failure and guidelines for the use of innovative therapies in sepsis. The ACCP/SCCM Consensus Conference Committee. American College of Chest Physicians/ Society of Critical Care Medicine. Chest 1992;101:1644-55.

  2. Vincent JL. Dear SIRS, I'm sorry to say that I don’t like you. . . . Crit Care Med 1997;25:372-4.

M.E.E.
van Kasteren

Nijmegen, april 1999,

Wij danken collega Van Leeuwen voor zijn waardevolle aanvullingen betreffende de definities voor sepsis, ernstige sepsis en MODS. De door hem weergegeven termen komen inderdaad overeen met die uit de meest recente consensus en deze kunnen dan ook het beste gehanteerd worden. Tevens is het zo dat in deze consensus als één van de criteria voor sepsis wordt aangehouden een ondertemperatuur van < 36°C in plaats van 35,6°C, en dat naast leukocytose ook een leukopenie van minder dan 4 × 109 als criterium voor sepsis wordt gehanteerd.

M.E.E. van Kasteren
J.W.M. van der Meer