Onderzoek bij patiënten met een acute buik

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Reliable physical examination of patients presenting with acute abdominal pain and tenderness is necessary for identifying serious causes on the one hand, and for preventing further unnecessary imaging on the other.
If acute appendicitis or peritonitis is suspected, positive palpatory findings like rigidity and guarding are helpful diagnostic indicators, whereas negative palpatory findings have little value in excluding these conditions.
Physical examination is of limited predictive value in diagnosing cholecystitis.
Visible peristalsis strongly argues for small bowel obstruction, but this sign is rarely present.
Digital rectal examination appears to have no added diagnostic value for appendicitis, peritonitis, or small bowel obstruction.

Samenvatting

Betrouwbaar lichamelijk onderzoek van patiënten met acute buikpijn is essentieel om enerzijds ernstige oorzaken waarschijnlijker te maken en anderzijds overbodig aanvullend beeldvormend onderzoek te voorkómen.
Bij een vermoeden van appendicitis en peritonitis vergroten positieve palpatoire bevindingen als defénse musculaire en actief spierverzet de kans hierop; negatieve bevindingen hebben weinig betekenis om deze aandoeningen uit te sluiten.
Voor de diagnose ‘cholecystitis’ heeft het lichamelijk onderzoek weinig voorspellende waarde.
Zichtbare peristaltiek bij inspectie geeft een sterk verhoogde kans op de diagnose ‘ileus door dunnedarmobstructie’, maar dit verschijnsel komt zelden voor.
Voor de diagnosen ‘appendicitis’, ‘peritonitis’ en ‘ileus door dunnedarmobstructie’ heeft het rectaal toucher waarschijnlijk geen toegevoegde waarde.