Na endoscopische sfincterotomie voor choledochusstenen meer recidiefklachten bij afwachtend beleid dan bij geplande laparoscopische cholecystectomie; gerandomiseerde klinische trial

Onderzoek
D. Boerma
E.A.J. Rauws
Y.C.A. Keulemans
I.M.C. Janssen
C.J.M. Bolwerk
R. Timmer
E.J. Boerma
H. Obertop
K. Huibregtse
D.J. Gouma
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1786-92
Abstract

Samenvatting

Doel

Nagaan of een afwachtend beleid na succesvolle endoscopische sfincterotomie voor choledochusstenen, met stenen in de galblaas, gerechtvaardigd is.

Opzet

Prospectieve, gerandomiseerde, multicentrische klinische trial.

Methode

Patiënten (18-80 jaar) die sfincterotomie en volledige steenextractie ondergingen, met bewezen stenen in de galblaas, werden gerandomiseerd voor afwachtend beleid (n = 64) of geplande laparoscopische cholecystectomie (n = 56). De primaire onderzoeksuitkomst was het optreden van tenminste één biliaire klacht tijdens 2 jaar follow-up, secundaire uitkomsten waren complicaties van cholecystectomie en kwaliteit van leven. Analyse was volgens het ‘intention to treat’-principe.

Resultaten

120 patiënten werden gerandomiseerd, van wie van 12 patiënten direct na operatie geen gegevens meer beschikbaar waren. Van de 59 patiënten in de afwachtend behandelde groep kregen 27 (47) een recidief van biliaire klachten, tegenover 1 patiënt (2) van de 49 na geplande laparoscopische cholecystectomie (relatief risico van klachten bij afwachtend beleid: 22,42 (95-BI: 3,16-159,14; p < 0,0001). 22 (81) van de 27 patiënten ondergingen alsnog een cholecystectomie, voornamelijk vanwege biliaire pijn (n = 13) of acute cholecystitis (n = 7). Het conversiepercentage naar open cholecystectomie was 55 bij patiënten in de afwachtend behandelde groep die alsnog een cholecystectomie ondergingen, vergeleken met 23 bij patiënten in de laparoscopischecholecystectomiegroep (p = 0,0104). De morbiditeit van de operaties was respectievelijk 32 versus 14 (p = 0,1048), en de mediane opnameduur 9 versus 7 dagen. De kwaliteit van leven was binnen 3 maanden in beide groepen niet verschillend van die van een controlegroep van gezonde personen.

Conclusie

Een afwachtend beleid na sfincterotomie bij patiënten met gecombineerde cholecystodocholithiasis kan niet geadviseerd worden als standaardbeleid, daar 47 van de afwachtend behandelde patiënten binnen 2 jaar een recidief van biliaire klachten kreeg en 37 alsnog een cholecystectomie onderging. Er traden echter geen ernstige complicaties op bij een afwachtend beleid, maar het conversiepercentage was hoog.

Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, Meibergdreef 9, 1105 AZ Amsterdam.

Afd. Heelkunde: mw.D.Boerma, prof.dr.H.Obertop en prof.dr.D.J. Gouma, chirurgen; mw.dr.Y.C.A.Keulemans, arts-onderzoeker.

Afd. Gastro-enterologie: dr.E.A.J.Rauws en prof.dr.K.Huibregtse, gastro-enterologen.

Rijnstate Ziekenhuis, afd. Heelkunde, Arnhem.

I.M.C.Janssen, chirurg.

Reinier de Graaf Gasthuis, afd. Gastro-enterologie, Delft.

C.J.M.Bolwerk, gastro-enteroloog.

Sint Antonius Ziekenhuis, afd. Gastro-enterologie, Nieuwegein.

Dr.R.Timmer, gastro-enteroloog.

Kennemer Gasthuis, afd. Heelkunde, Haarlem.

Dr.E.J.Boerma, chirurg.

Contact prof.dr.D.J.Gouma (d.j.gouma@amc.uva.nl)

Verantwoording

Dit artikel wordt afgedrukt met alle auteurs van de eerdere publicatie.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties