Meer aandacht voor palliatieve zorg

Palliative care:

is an approach that improves the quality of life of patients and their families who are facing problems associated with life-threatening illness or frailty;
is not restricted to terminal care;
is started early in the trajectory of all life-threatening illnesses (oncological and non-oncological);
requires specific knowledge, communication skills and attitude, and an interdisciplinary approach;
requires a systematic approach for complaints and problems in all domains;
addresses all domains: physical, psychological, social and spiritual;
looks for a balance between disease-oriented and symptom-oriented treatment;
includes advance care planning and a careful exploration of a death wish.

In this paper all these aspects are explored. Sources of information and possibilities for advice in complex situations are provided.

ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

Palliatieve zorg beperkt zich niet tot terminale zorg, maar wordt tijdig ingezet bij alle levensbedreigende aandoeningen of kwetsbaarheid. Het vergt specifieke kennis en een systemische aanpak, wat in dit artikel wordt toegelicht.

Samenvatting

Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid. Palliatieve zorg beperkt zich niet tot terminale zorg, maar wordt tijdig ingezet bij alle levensbedreigende aandoeningen – oncologisch en niet-oncologisch – en bij kwetsbaarheid. Het vergt specifieke kennis, communicatieve vaardigheden en attitude, en een interdisciplinaire benadering. Daarnaast vereist palliatieve zorg een systematische aanpak bij klachten en problemen op alle gebieden, met aandacht voor alle dimensies: lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel. Palliatieve zorg zoekt naar de goede balans tussen ziekte- en symptoomgerichte behandeling. Het omvat proactieve zorgplanning en een zorgvuldige exploratie van een doodswens. In dit artikel worden bovengenoemde aspecten uitgewerkt. Er wordt verwezen naar bronnen van informatie en de mogelijkheid van consultatie in complexe situaties.

Artikelinformatie

Aanvaard op

30 augustus 2023

28 november 2023

In print verschenen in

week 48 2023

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7809

Vakgebied

Zorgorganisatie

Auteursinformatie

Academisch Hospice Demeter, de Bilt: dr. A. de Graeff, internist-oncoloog en hospice-arts (tevens: consulent palliatieve zorg bij Palliatie Team Midden Nederland); drs. M.J.E. Ausems, huisarts (tevens: kaderarts palliatieve zorg, lid palliatief adviesteam bij St. Antoniusziekenhuis Utrecht/Nieuwegein en consulent palliatieve zorg bij Palliatie Team Midden Nederland).

Contact A. de Graeff (a.degraeff-2@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.