Keuzes maken in tijden van schaarste

Scarcity is an increasingly pressing problem currently in health care. To help address growing waiting lists, some hospitals in the Netherlands have begun applying triage of referrals for specialist care by primary care physicians: Which patients must be seen in the hospital, and which patients may just as well be treated in primary care settings? Does this new practice of more stringent triage fall within the scope of normal good care provision, or is something else – such as implicit rationing – at play? This paper analyses decision-making about care from an ethical perspective, using various justice theories, including utilitarianism, egalitarianism, sufficientarianism, and prioritarianism.

Conflict of interest and financial support: potential conflicts of interest have been reported for this article. ICMJE forms provided by the authors are available online along with the full text of this article.

De overheid wil de kosten van de gezondheidszorg beteugelen. Tegelijkertijd wordt het personeelstekort in de zorg steeds nijpender. Deze omstandigheden dwingen zorgverleners dagelijks om te kiezen welke zorg zij nog wel kunnen bieden, en welke niet. In de serie ‘Verdeelvraagstukken’ onderzoekt het NTvG welke rol schaarste kan of moet gaan spelen in zorg, op beleidsniveau en in het gesprek tussen zorgverlener en patiënt.

Schaarste is een steeds nijpender probleem in de gezondheidszorg. Om de groeiende wachtlijsten het hoofd te kunnen bieden, passen sommige ziekenhuizen sinds kort triage toe van verwijzingen door huisartsen: Welke patiënten moeten door een medisch specialist worden gezien, en welke patiënten kunnen evengoed door de huisarts zelf of een andere eerstelijns zorgverlener worden begeleid? Valt een dergelijke praktijk onder goede zorg of is er iets anders aan de hand? In dit artikel analyseren we keuzes in de zorg vanuit ethisch perspectief, gebruikmakend van verschillende rechtvaardigheidstheorieën, waaronder utilisme, egalitarisme, sufficiëntarisme en prioritarisme.

Casus

Medisch specialisten van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) in Tilburg accepteren niet langer alle verwijzingen door de huisarts. Eind 2002 meldde de NRC dat de wachttijden in het ziekenhuis zo lang waren geworden dat artsen en bestuurders zich zorgen maakten om de patiënten op de wachtlijst.1 Daarom passen sommige vakgroepen van het ETZ nu triage toe. Specialisten nemen…

Artikelinformatie

Aanvaard op

19 juli 2023

16 oktober 2023

In print verschenen in

week 42 2023

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2023;167:D7679

Vakgebied

Ethiek en Recht

Auteursinformatie

Erasmus MC, Rotterdam, afd. Medische Ethiek, Filosofie en Geschiedenis van de Geneeskunde: dr. E.M. Bunnik, medisch ethicus; dr. J. Smids, filosoof; C.H.C. Bomhof, MSc, BA, arts-promovendus.

Contact C. Bomhoff (c.bomhof@erasmusmc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: er zijn mogelijke belangen gemeld bij dit artikel. ICMJE-formulieren met de belangenverklaring van de auteurs zijn online beschikbaar bij dit artikel.