Leermateriaal bij dit artikel
Bij dit artikel hoort extra leermateriaal waardoor u meer inzicht krijgt in het onderwerp. Deze informatie kunt u ook gebruiken bij het geven van bijvoorbeeld colleges.
Overzicht van te behalen accreditatiepunten
| Specialisme | Punt(en) |
|---|---|
| Accreditatie (artsen) buiten eigen vakgebied | 1 |
| Arts voor verstandelijk gehandicapten | 1 |
| Huisarts | 1 |
| Internist | 1 |
| Neuroloog | 1 |
| Openbaar apotheker | 1 |
| Specialist ouderengeneeskunde (Verenso) | 1 |
| Ziekenhuisapotheker | 1 |
| Physician Assistant | 1 |
Samenvatting
Hoofdpijn is een van de vaakst voorkomende klachten waarmee patiënten hulp zoeken bij de huisarts. Veelal zijn ongerustheid en angst voor een ernstige ziekte de reden van het bezoek, maar ook de vraag om medicatie en zorgen over het dagelijks functioneren zijn redenen om de huisarts te consulteren. In dit leerartikel beschrijven we aan de hand van een aantal vragen een praktijkgerichte aanpak van de klacht ‘hoofdpijn’ bij volwassenen. Het doel is om de huisarts in staat te stellen om alarmsymptomen te herkennen, het juiste type primaire hoofdpijn vast te stellen, de aangewezen behandeling te bespreken, op te starten en te evalueren, en patiënten gericht gerust te stellen.
Artikelinformatie
Reacties
Het offlabel gebruik van candesartan
Het offlabel gebruik van candesartan voor de profylaxe van episodische migraine is gebaseerd op de positieve resulaten van twee investigator-initiated clinical trials. Een van deze studies vergeleek candesartan met placebo en bovendien ook met propranolol. De non-inferioriteit vergelijking met propranolol werd statistisch bevestigd. Vergelijkende studies van candesartan met andere profylactica zijn niet beschikbaar. Overigens geldt dat uit de vergelijkende studies met 'reguliere' preventieve medicatie geen overtuigend bewijs voor superioriteit van een van de middelen is gebleken. De keuze is dus met name gebaseerd op verwachte bijwerkingen, veiligheid en kosten.
Vanwege het gunstige profiel van candesartan is dit middel eerste keuze in de tweede lijns behandeling van migraine, en naar verwachting zal het middel ook in de richtlijn van de NHG een zeer prominente plaats krijgen.
Wim Mulleners, neuroloog
Propranolol toch eerste keus bij episodische migraine?
Fraai en nuttig artikel! Wat ik verwarrend vind is de 1e keus voor episodische migraine: candesartan. Ik hecht zelf erg aan de aanbevelingen van het Farmacotherapeutisch Kompas en hier staat toch echt dat propranolol 1e keus is en candesartan (offlabel) alleen 1e keus in de 2e lijn. Ook in de SmPC van het CBG staat migraine niet als indicatie bij candesartan. Voor de ' algemene' lezer van het NTvG misschien een kanttekening waard? Of lopen het CBG en FK achter?
Peter Vandertop, neurochirurg, Amsterdam UMC