Fibraten en homocysteïne

Het mechanisme waardoor lipideverlagende middelen het optreden van hart- en vaatziekten verminderen, is niet volledig opgehelderd. Naast lipideverlaging zouden er interacties kunnen zijn met andere risicofactoren, zoals hyperhomocysteïnemie. De Lorgeril et al. onderzochten de invloed van statinen en fibraten op de plasmahomocysteïnespiegel bij 57 mannen met een coronaire hartziekte die ondanks een dieet dyslipidemisch bleven (‘low-density’-lipoproteïne(LDL)-cholesterol > 3,4 mmol/l).1 Na randomisatie werden zij gedurende 12 weken behandeld met simvastatine 20 mg/dag of met fenofibraat 200 mg/dag. De groepen waren vergelijkbaar wat betreft leeftijd en lever- en nierfunctie. Na behandeling bleek de homocysteïnespiegel in de simvastatinegroep niet significant te zijn veranderd (12,2 (SD: 3,9) versus 12,3 (5,4) ?mol/l), terwijl deze in de fenofibraatgroep met 46 was gestegen van 11,4 (3,5) naar 16,6 (5,2) ?mol/l. De auteurs speculeren dat deze verrassende bevinding zou kunnen verklaren waardoor statinen effectiever zijn in het bestrijden van hart- en vaatziekten dan fibraten.

Hierop hebben Dierkes et al. het effect van fibraten op de homocysteïnespiegel verder onderzocht.2 Zij behandelden 20 mannen gedurende 6 weken met fenofibraat 200 mg/dag of met bezafibraat 400 mg/dag. Bij de fenofibraatgroep werd wederom een stijging van de serumhomocysteïnespiegel van ruim 40 gevonden (van 13,1 naar 20,0 ?mol/l). Bezafibraat leidde tot een stijging van 18 (van 11,9 naar 15,5 ?mol/l). De spiegels van foliumzuur, vitamine B₁₂ en B₆ bleken in beide groepen niet significant veranderd. De nierfunctie, een andere belangrijke determinant van de homocysteïnespiegel, bleef in de bezafibraatgroep stabiel. In de fenofibraatgroep was deze echter verslechterd, gezien de significante stijging van zowel de creatinine- als de cystatine-C-concentratie in het bloed.

Fibraten lijken derhalve de homocysteïnespiegel in het bloed te kunnen verhogen, mogelijk via een renaal mechanisme. Alvorens hieraan klinische relevantie toe te kennen, zou men deze observaties eerst in een groot, gecontroleerd langetermijnonderzoek moeten bevestigen.