Effectief communiceren bij intraoperatieve overdracht

Waarom dit onderzoek?

Tijdens een operatieve ingreep vindt vaak een overdracht van anesthesiologische zorg plaats. Hierbij draagt de anesthesioloog die de anesthesie is aangevangen, patiënt- en ingreepgerelateerde informatie mondeling over aan een tweede anesthesioloog, die de zorg van de patiënt – om welke reden dan ook – overneemt. In een recent verschenen studie werd onderzocht of zo’n mondelinge anesthesiologische overdracht invloed heeft op het optreden van postoperatieve complicaties.

Onderzoeksvraag

Is er een verband tussen een intraoperatieve anesthesiologische overdracht en nadelige postoperatieve uitkomsten?

Hoe werd dit onderzocht?

Het betreft een retrospectief onderzoek uit Canada, uitgevoerd in de periode april 2009-maart 2015, bij volwassen patiënten die een relatief grote ingreep ondergingen (neurochirurgisch, thoracaal, cardiovasculair of abdominaal). De belangrijkste uitkomstmaten waren overlijden (ongeacht de oorzaak), ziekenhuis-heropname of grote postoperatieve complicaties, alle binnen 30 dagen direct volgend op de ingreep. Overdracht van anesthesiologische zorg werd getraceerd via de financiële administratie van organisaties die waren betrokken bij de vergoeding van de geleverde zorg.

Belangrijkste resultaten

De gegevens van 313.066 patiënten werden bestudeerd. Bij 1,9% van hen vond intraoperatieve anesthesiologische overdracht plaats. Na statistische correctie voor verschillende variabelen, zoals geslacht, leeftijd en operatieduur, was er relatie tussen de anesthesiologische overdracht en het risico op overlijden (relatief risico (RR): 1,45; 95%-BI: 1,19-1,76) en het optreden van grote postoperatieve complicaties (RR: 1,25; 95%-BI: 1,16-1,34).

Consequenties voor de praktijk

Deze studie laat zien dat patiënten bij wie een intraoperatieve anesthesiologische overdracht plaatsvond, een verhoogd risico hebben op grote postoperatieve complicaties en overlijden. Mondelinge overdrachtsmomenten tijdens anesthesie komen steeds vaker voor en de gerelateerde risico’s zijn al langer bekend. Het simpelweg identificeren van een risicomoment is hier niet afdoende, maar zou gezien moeten worden als een kans voor verbetering. De overdracht is een teamproces, en communicatietrainingen en invoering van een protocol of checklist zullen dit proces optimaliseren. Een eenduidigere vorm van overdracht biedt niet alleen voordeel voor anesthesiologen, maar ook voor chirurgen, anesthesiemedewerkers en verpleegkundigen. Vermoeid personeel dat wordt afgelost, heeft immers baat bij effectieve communicatie met zo min mogelijk ruis.