Een vrouw met een zwelling in de rechter lies

Casus

Een 59-jarige vrouw had een pijnloze zwelling in de rechter lies. Zij was bekend vanwege coxartrose, waarvoor zij 3 jaar geleden beiderzijds een totale heupprothese (metaal-op-metaal met grote kop) had gekregen (figuur). Meerdere biopsieën via de internist hadden geen diagnose opgeleverd. Patiënte kwam bij de orthopeed na een recall van de heupprothesen. Een CT-scan toonde een zwelling rond de rechter prothese van 50 cm³ met een gemiddelde diameter van 8 cm (zie de figuur). Kobalt- en chroomserumconcentraties waren verhoogd. De veronderstelde diagnose ‘pseudotumor’ werd bij revisie bevestigd door een histologisch mengbeeld van necrose, granulomen, lymfocyten, macrofagen en metaaldeeltjes. Pseudotumoren zijn solide of deels cysteuze zwellingen die kenmerken hebben van een maligniteit of infectie maar dat niet zijn. De incidentie is nog onduidelijk en varieert van 1-30%. Ze kunnen voorkomen bij alle typen heupprothesen maar vooral bij de metaal-op-metaal-prothese en de ‘resurfacing’-prothese. Waarschijnlijk speelt een vertraagde immuunreactie type IV op metaalslijpsel een rol. Vroege symptomen zoals zwelling en liespijn worden vaak niet herkend. Pseudotumoren kunnen leiden tot luxatie, loslating, pathologische fracturen, trombose, en verdringing van de vaat-zenuwstreng. Behandeling bestaat uit revisie van kop en kom en excisie van de pseudotumor en heeft een goed resultaat. Er is wereldwijd veel ongerustheid en media-aandacht voor pseudotumoren; duizenden patiënten worden teruggeroepen voor controle.

Diagnose

Pseudotumor bij heupprothese.