Een vrouw met een pigmentatie van het palatum durum

Casus

Een 51-jarige vrouw werd door de tandarts verwezen naar de polikliniek Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie wegens een sinds onbekende tijd bestaande gepigmenteerde afwijking van het palatum durum. De afwijking was tijdens een regulier tandheelkundig controlebezoek door een nieuwe tandarts geconstateerd. Patiënte gaf aan dat de plek het laatste jaar gevoelig was geworden bij aanraken. Zij was verder goed gezond en gebruikte geen medicatie. Bij intra-oraal onderzoek werd dorsaal op het palatum durum paramediaan rechts een blauwige, diffuse, vlakke afwijking gezien met een doorsnede van ongeveer 1 cm (figuur a). De afwijking was bij palpatie inderdaad enigszins gevoelig. Differentiaaldiagnostisch dachten wij aan een gepigmenteerde slijmvliesafwijking, zoals een focale melanose, een naevus pigmentosus of een maligne melanoom. Omdat pigmentaties van het mondslijmvlies op grond van het klinisch beeld niet goed van elkaar onderscheiden kunnen worden, werd de afwijking onder lokale verdoving geëxcideerd en aangeboden voor histopathologisch onderzoek. Tijdens de excisie werd submucosaal een potloodpunt van 4 mm aangetroffen (figuur b). Het omringende weefsel was zwart gekleurd. Bij histopathologisch onderzoek werd in het subepitheliale bindweefsel uitgebreide depositie van korrelig zwart pigment gezien, met verspreid de aanwezigheid van vreemdlichaamreuscellen (figuur c). Bij navraag kon patiënte zich herinneren dat zij als kind gevallen was met een potlood in de mond.

Diagnose

Exogene orale pigmentatie door grafiet (‘graphite tattoo’).